1950 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 81

DE ZENUWPHYSIOLOGIE ALS ZUIVERE NATUURWETENSCHAP EN DE RELATIEVE ONAFHANKELIJKHEID VAN HAAR THEORETISCHE GRONDSLAGEN VAN PSYCHOLOGISCHE CONCEPTIES door Dr H. P. W O L V E K A M P II. (Slot). Het geheel en de delen. De kritiek op de atomistische concepties der localisateurs en der associatiepsychologen is in de eerste plaats uitgegaan van clinici (o.a. Bouman, 4) en psychologen. E h r e n f e 1 s, W e r t h e im e r, W . K o h i e r (17) om slechts enkele vertegenwoordigers van de groep der ,,Gestalt"-psychologen te noemen wezen er op dat de waarneming meer bevat dan de som der z.g. elementen. Het figuurtje Lj) wordt anders waargenomen dan de som van zijn elementen

QJ) —

De gestalte vormt een ge-

heel dat een zekere structuur vertoont. Dit feit opzichzelf was natuurlijk ook de associatie-psychologen niet onbekend, maar het nieuwe van de ,,Gestalt"-psychologie lag daarin dat zij vaststelde dat deze Gestalt bij de bewuste waarneming niet opgebouwd wordt uit een som van prikkelwaarnemingen maar dat de waarneming begint als een complex, ongedifferentieerd proces en dat eerst bij voortgezette waarneming de onderdelen steeds duidelijker naar voren komen. M.a.w. bij het waarnemen is niet alleen het geheel méér dan de delen, maar het geheel is er ook vóór de delen. Verder is de relatie der componenten in een „Gestalt" belangrijker dan de eigenschappen der delen zelf: wanneer men in bovenstaand figuurtje de zwarte lijnen en stippen vervangt door rode blijft de algemene indruk : ,,dit stelt een gezicht voor", onveranderd. Terloops zij er nog op gewezen dat er naast ruimtelijke ,,Gestalten", bij successieve gewaarwordingen ook temporale ,,Gestalten" worden waargenomen : melodieën, woorden, bewegingsfiguren enz. Dat men in de psychologie betrekkelijk lang aan de associatietheorie heeft vastgehouden berustte ongetwijfeld voor een deel op de omstandigheid dat men meende voor deze opvatting een gezonde physiologische basis te bezitten in de leer der reflexen, die

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen