1951 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 59

PALAEONTOLOGISCHE OUDERDOMSBEPALING

5l

de radioactieve methode zijn verricht aan stoUingsgesteenten, die men in de aardkorst ontsloten vindt. Zij geven de tijd aan sedert welke het gesteente van een vloeibare in de kristallijne toestand is overgegaan. Dit gebeurt nu gewoonlijk wanneer bij gebergtevormende bewegingen magma in de vaste korst intrudeert en bij de daar heersende veel lagere temperaturen tot stolling moet komen. Zon intrusie vormt meestal 'n vrij grillig lichaam met allerlei apophysen, die onder namen als laccoliethen, intrusiefplaten en gangen bekend staan, en die het omringende gesteente op allerlei manieren doordringen. Het omringende gesteente, dat in vele gevallen uit fossielhoudende sedimenten bestaat, wordt dus min of meer verbroken en doorspoten door de intrusie en tegelijkertijd in de buurt daarvan zogenaamd contactmetamorph veranderd. Het gloeiend hete magma zal n.l. aan de randen een gedeelte van het omringende sediment opsmelten en over een zekere breedte, aan het contact met de intrusie of de gangen, door de hoge temperatuur veranderingen aanbrengen, waardoor bijvoorbeeld een kalksteen in marmer wordt veranderd of een bruinkoollaag plaatselijk veredeld wordt tot steenkool. Wat de relatieve ouderdom van de intrusie betreft kan nu een zekere maximale grens worden vastgesteld. Immers: de intrusie moet jonger zijn dan de sedimenten, die zij doorbroken of contactmetamorph veranderd heeft. En voorzover men aan mag nemen dat de intrusie synchroon is geweest met de plooiing, kan worden vastgesteld dat zij jonger moet zijn dan de jongste laag die even intensief is meegeplooid als de door haar doorbroken en doorspoten lagen. Wanneer een intrusie gepaard gaat met vulkanische verschijnselen aan de oppervlakte, dan zal zij dus jonger of ongeveer even oud zijn als de sedimenten, die door de vulkaankegels worden bedekt. De relatieve ouderdom van de sedimentgesteenten wordt begrijpelijkerwijs met behulp van de fossielinhoud vastgesteld. In vele gevallen is het nu zo, dat zo'n geplooid en geïnti-udeerd gebied wordt opgeheven tot een gebergte en dus onderhevig wordt aan de afbraakprocessen van erosie en denudatie. Het materiaal wordt gedeeltelijk te land en gedeeltelijk in zee afgezet. Bij dit afbraakproces kan ook de intrusie aangesneden worden, zodat brokken van dit stollingsgesteente worden meegevoerd en elders weer afgezet. Wanneer we nu in zo'n afzetting naast resten van het intrusiefgesteente ook fossielen vinden, dan kan met behulp van de laatste de minimale relatieve ouderdom van de intrusie worden vastgesteld, immers ten tijde dat deze fossielen werden afgezet kwam reeds ergens

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen