1951 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 97

RONDBLIK

85

termineerd zijn. Het kind brengt het verder; de aap blijft op een bepaald niveau staan. Maar er is ook keuze en wil, en dit is speciaal de eigenschap van de mens. „De „faculté de choisir" is niet uit te leggen uit de zaken van de buitenwereld; dan moet dat komen van: de originele energiebron, waar alle energie vandaan komt". Men hoort hier de klanken van Bergsons visie, waarin de menselijke „esprit" verankerd is in het „élan vital universel". Het tweede gedeelte van Vernets betoog was gewijd aan de dood, „du point de vue biologique". Wat is de dood? Is het een „fin total"? Zeker heeft de „excitabilité sensible" een begrenzing. Bij de mens is er echter naast deze e.s. een „principe energétique"! En dit principe energétique is heel iets anders. Het is „l'ame". In de trichotomische deling van het mens-zijn: Ie corps, l'esprit et l'ame, is l'ame: Ie principe energétique qui illumine Ie corps et l'esprit. Bij de dood van het lichaam is er een einde gekomen aan de excitabilité sensible. Met een aantal voorbeelden toonde spreker aan hoe onjuist de redenering is, alsof er een soort onsterfelijkheid zou bestaan bij infusoriën en bacteriën. De mogelijkheden tot oneindige reproductie heeft men verwisseld met onsterfelijkheid. Wat het moment van de dood zelf betreft: de spiritualité staat niet los van het lichaam. De e.s. heeft een zelfde invloed op corps en esprit. Dit is de invloed du sens intérieur, die is gedetermineerd. Maar er is ook een invloed van buiten ons; dat is een „liberté profonde". In de agonie houdt de esprit zijn lucidité, zodat, ook wanneer het lichaam niet meer kan reageren, er nog klare werking kan zijn. „Au fin de l'excitabilité les lumières sont éteints, et on n'a pas conscience du moment suprème". Met een beklemtoning van het woord „ame", dat het principe energétique is, bron van alle actie en transcendent in zijn wezen, besloot spreker de rede, die met grote welsprekendheid werd uitgesproken en ongemeen boeide. Dat Vernet het biologische terrein meermalen verliet voor een philosophisch pad, kwam in de critiek zeer wel tot uiting. Ik kon mij niet onttrekken aan de indruk, dat de Bergsonse philosophie hier met een christelijk manteltje werd omhangen. Niettemin was deze voordracht zeer belangrijk en gaf juist door haar aard aanleiding tot interessante discussie, over velerlei vragen van de practijk, o.a.: „Wat is het nut van het uitstellen van het einde bij een casus perditus?" Wanneer en tot welke graad moeten we pijn bestrijden? Wanneer en wat moeten we zeggen als het op sterven aan gaat? De zienswijze van Tournier bij dit gesprek verdient aparte vermelding: „Bij de behandeling", aldus Tournier, „gaat het altijd om dosering; dosering der pijn verdovende middelen, dosering der ingrepen, dosering ook der mededelingen over de naderende dood. Wat mij zeK betreft, ik ben bang om pijn te zien lijden, daarom ben ik ook geen chirurg geworden. Ik geef gauw verdovingsmiddelen, alleen al uit angst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen