1951 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 128

112

Dr W. J. A. SCHOUTEN

In de vijfde plaats beschouw ik het als een belangrijk evenement, dat de astronomie, na lange aarzeling, gekozen heeft voor wat bekend staat als „de korte tijdschaal". Toen ik in 1936 het genoegen had voor onze vereniging te spreken over de ouderdom van het heelal ^), heb ik er op gewezen, dat ten aanzien van deze ouderdom twee theorieën om de voorrang twistten. Sommige astronomen meenden, dat ons heelal niet ouder kon zijn dan twee milliard jaar. Zij beriepen zich op de bewegingen van de spiraalnevels. Als men uitgaande van de thans geconstateerde toestand terugrekent, vindt men dat zij zich voor twee milliard jaar alle dichtbij elkaar bevonden. Deze leeftijd van twee milliard jaar noemt men de korte tijdschaal. Daar stond een andere theorie tegenover die tot een ouderdom van een billioen jaar, dus 500 x zo groot kwam. Daarbij was vooral gebruik gemaakt van berekeningen aangaande een equipartitie van energie bij de bewegingen van de sterren. In het zojuist genoemde referaat heb ik herinnerd aan een vergadering van de Royal Astronomical Society in 1935, waarop twee beroemde astronomen tegenover elkaar stonden. Eddington verdedigde de korte tijdschaal en Jeans de lange. In 1936 verkeerden de onderzoekingen over de ouderdom van het Melkwegstelsel en van het heelal nog in het eerste stadirun. Het was toen niet mogelijk te beslissen welke van de twee theorieën de voorkeur verdiende. Sindsdien is er veel veranderd. Er zijn thans dwingende argumenten voor de aanvaarding van de korte tijdschaal. 4) Ten slotte wil ik nog de resultaten van de kernphysica noemen. Deze hebben waarschijnlijk wel de belangrijkste stimulans gevormd voor de opbouw van een nieuwe cosmologie. Het is aan de natuurkunde gelukt in de samenstelHng van het atoom door te dringen; zeer merkwaardig is, dat daarmee tegelijk de weg werd gebaand voor het begrijpen van de macrocosmos. Gedurende een groot deel van de vorige en in het begin van deze eeuw hebben de astronomen geworsteld met het probleem hoe de sterren toch in staat zijn eeuw in eeuw uit zulke geweldige hoeveelheden energie uit te stralen. Tal van hypothesen die dit moesten verklaren, zijn opgesteld, maar moesten ook weer worden ^) W. J. A. Schouten, De afmetingen en de ouderdom van het heelal, Orgaan van de Chr. Ver. van Natuur- en Geneeskundigen, 1936, bladz. 115—131. "*) D. ter Haar, Cosmogonical Problems and Stellar Energy, Reviews of modern Physics, 22, 119—152, April 1950.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen