1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 203

A. L. JANSE DE JONGE

164

af te bakenen. Enerzijds is het noodzakelijk een zeer positieve waardering voor een natuurwetenschappelijke denkwijze in de geneeskunde uit te spreken, anderzijds blijven wij zitten met het bovengenoemde probleem van de subjectieve bestaanswijze van de patient, een probleem dat zich uitdrukt in de vragen rondom het geestelijke bestaan van de mens, de vragen van ziekte en schuld, ziekte en geloof. Het is U bekend hoe in de laatste 10 jaren deze vragen alom weer aan de orde gekomen zijn, bijvoorbeeld in de gebedsgenezing en in de moderne psychosomatiek. Als psychiater ben ik gaarne bereid een zekere voorliefde voor dit subjectieve aspect van het menselijk bestaan te bekennen. In de loop der geschiedenis is op dit gebied steeds een zekere strijd gevoerd tussen de psychici en de somatici. Vaak wisselden ook bepaalde perioden van voorkeur af. In de eerste helft van de 19e eeuw werd de geneeskunde bijvoorbeeld beheerst door de Romantiek. Het is juist deze romantiek die op dit subjectieve aspect van het menselijk lijden sterk de nadruk legt. In de psychiatrie vindt men dit nog uitgedrukt in het werk van de bekende figuur van Heinroth. In het boek van Werner Leibbrandt: „Die spekulative Medizin der Romantik" kan men hierover zeer interessante gegevens vinden. Na 1850 is ook in de psychiatrie een ommekeer gekomen in die zin dat men weer overwegend waarde ging hechten aan de natuurwetenschappelijke werk- en denkwijze. Het bewijs in de geneeskunde werd toen vooral weer gezocht in de richting van de causaliteit. Ook heden ten dage zoekt men nog steeds naar een zekere synthese van de beide werken denkwijzen. IV.

Het betvip in de geneeskunde

Het wordt tijd nog enkele opmerkingen te maken aan het slot van dit college over de plaats die het bewijs in de geneeskunde inneemt. Ik wees er reeds op dat van het bewijs in de algemene abstracte zin ook in de geneeskunde eigenlijk niet gesproken kan worden. Veel hangt hier af van het niveau waarop men werkt en denkt, terwijl ook de wijze van behandelen van de problemen een eigen vorm van bewijsvoering met zich moet brengen. Zo is het bewijs in de biologische wetenschap van andere aard dan dat in de sociologie of in de psychologie. Voorts hangt hier veel af van het doel dat men zich gesteld heeft. De leer van de oorzaken in de geneeskunde is wel van groot belang, doch het is maar al te goed bekend dat niet bij elke ziekte een duidelijke oorzaak kan worden vastgesteld. Aangezien er

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen