1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 240

EVOLUTIE-PERSPECTIEF

197

in zoverre van de voorafgaande vormen dat bij hem de culturele verschijnselen sterk op de voorgrond treden en dat hij een enorme expansie over de continenten doormaakt. De vorige vormen bleven zo ongeveer beperkt tot hun ontstaansgebied. Pas het sapiens-type begint het de aarde omspannende weefsel van de „noöspheer" te spinnen. Dit expansieproces is voortdurend in kracht toegenomen. Teilhard geeft dit vaak in een beeld weer: het is alsof de mens op een punt van een bol is ontstaan en zich daarvandaan als een golf over het oppervlak is gaan uitbreiden. Het is nu Teilhards stelling dat in onze tijd de golf zo ongeveer de equator van de bol heeft bereikt. De mensenpopulatie nadert met grote snelheid een maximum, terwijl door de techniek de actieradius (het „volume") van het individu sterk is vergroot. Velen zien hierin en in het afnemen van hulpbronnen en een tekort aan voedsel een teken van een naderend catastrophaal einde van de ontwikkeling van Homo sapiens. Teilhard is optimistischer: deze bedreigingen zullen de mens nl. voeren naar zijn verdergaande genese. Wat is het kompas dat wij voor een begrijpen en voorzien van deze toekomst nodig hebben? Ook hier moeten wij, zegt Teilhard, weer het kenmerkende van de cosmische evolutie, waardoor wij al het voorgaande konden zien, te hulp roepen, nl. het fameuze tweetal „complexité-conscience". De hoofdas van de evolutie voert immers door de mensheid heen. Wij hebben gezien hoe de binnenkant sterker geworden is in de lijn van het steeds complexere: atomen, moleculen, cellen, planten, dieren, mensen. Welnu, de volgende stap in de bijeenvoeging van „corpuscules" is de ,,socialisation". Wij zien daar vandaag een begin van in de vorming van steeds grotere politieke eenheden, steeds intensievere handel, steeds meer uitwisseling van gedachten, steeds kortere afstanden, steeds grotere onderlinge afhankelijkheid. In de evolutielijn van de vorming van steeds complexere lichamen ligt het voor de mensheid dus in het verschiet dat zij uiteindelijk tot één gigantisch lichaam wordt. De mensheid gaat zich van nu af aan convergeren, contraheren op zichzelf. Dit heeft ook consequenties voor de „binnenkant", het gaat wat dit betreft naar een ,,reflexion collective'. Wij hebben gezien hoe op de „axe de complexité-conscience" reeds twee critieke punten gepasseerd zijn. De cosmos is nu op weg naar een derde, en laatste, punt, naar een „sommet d'Hominisation", een „pic d'Hominisation" of wel een ,,Point Oméga", zoals Teilhard het bij voorkeur noemt. Daar zal de binnenkant tot een soort „boven-bewustzijn" voeren, dat zich

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen