1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 235

192

J. LEVER

vergoddelijkt wordt. Beter nog, de autonome mens, de „managing director", de top, het hoofd van de cosmos verkrijgt de goddelijke positie, daar in hem het gehele universum bewust en stuurbaar is geworden. In deze religie zijn de wetenschap, de rijke variatie van de geestelijke capaciteiten van de mens, en de dirigering van de evolutie de hoogste goederen. Deze religie, zegt Huxley, zal nimmer dogmatisch mogen zijn, want om in overeenstemming met de wetenschap te zijn moet zij afzien van de vastheid van haar zekerheden en van haar onveranderlijkheid. Grote woorden met hoofdletters, zoals het „Absolute" en het „Eeuwige" moeten uit haar woordenboek gebannen worden. Huxley geeft toe dat zijn religie momenteel nog een te sterk intellectuele zaak is, die weinig vat op de massa heeft, en slechts enkele aanhangers heeft. Dit is echter met alle nieuwe waarheden en religies het geval geweest. Het is menigmaal gebleken dat een kleine minderheid uiteindelijk in staat is het gehele deeg te doorzuren. Dit proces zal versneld worden wanneer deze nieuwe religie meerdere trekken met de gangbare religies gemeen zal hebben. Zij zal namelijk ook haar „celebrations", „pelgrimages", „ceremonies", „solemnizations", „rituals", enz. moeten ontwikkelen. Uiteindelijk zal zo deze religie, wanneer zij door alle mensen zal zijn aanvaard, de grote stuwkracht worden, die de mensheid in de komende miljoenen jaren tot ongekende hoogten zal voeren, en met haar de gehele cosmos.

De tweede auteur, waarvan wij de visie op de toekomstige lijnen van de evolutie zullen bezien, is de Franse geleerde Pierre Lecomte du Noüy (1883—1947). Deze vooraanstaande physioloog en bio-physicus schreef, kort voor zijn dood, in Amerika een boek getiteld „Human destiny" i. In grote trekken gaat het in dit boek om dezelfde vraagstukken als bij Huxley. Ook bij hem is de gehele werkelijkheid in één gigantisch allesomvattend ontwikkelingsproces betrokken. Ook bij hem bevindt de mens zich aan de top van de evolutie en moet deze nu zelf de weg naar de verdere toekomst vinden. En, ten slotte, neemt ook bij hem de gedachte van de noodzakelijkheid van een enkelvoudige religie een centrale plaats in.

1 Men zie ook de uitvoerige bespreking van R. Hooykaas: Een theïstische evolutietheorie, Geloof en Wetenschap 47, 58—69, 1949.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen