1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 237

194

J. LEVER

de loop van de tijd overwoekerd werd door allerlei secundaire verzinsels. Van belang voor ons is zijn verhouding tot het Christendom. Bij oppervlakkige lezing van zijn boek is men geneigd te denken dat hij ons, wat zijn geloofsovertuiging betreft, zeer nastaat. Toch is dit niet het geval. Hij merkt ergens wel op dat zijn kerngedachten overeenstemmen met de Bijbel van het Christendom, maar hij zegt dit pas wanneer hij zijn telefinalisme op grond van wetenschappelijke beschouwingen reeds geheel heeft ontwikkeld. Hij is niet van het Christendom uitgegaan, maar ontmoet het onderweg als een parallel verschijnsel, en plaatst daarbij de opmerking; „This parallelism was absolutely unforeseen...." Hij is dan ook de mening toegedaan dat de mens langs twee wegen tot de juiste instelling t.o.v. de cosmos kan komen, nl. langs die van het verstandelijk redeneren en langs die van de intuïtie. Intuïtief hebben de Bijbelschrijvers het bestaan van God en de consequenties hiervan voor de visie op de wereld juist gezien. Van een „Goddelijke openbaring", zoals het Christendom deze aanneemt, is bij du Noüy dus geen sprake. Hoe dicht zijn opvatting het Christendom ook nadert, zij is daar beslist niet indentiek mee. Dat komt wel zeer duidelijk tot uitdrukking in de passages, waarin hij Christus noemt. Deze ziet hij niet als de geïncarneerde God, maar als een mens die de evolutie misschien wel een miljoen jaren vooruit was, en ons laat zien wat wij met inspanning van al onze geestelijke en zedelijke krachten kunnen bereiken. Christus is voor hem het „premature example" van de „perfect man". Al staat du Noüy dus dichter bij ons dan Huxley, toch zullen wij ons, en dat niet alleen om de methode van denken, waarop straks nog nader wordt ingegaan, van zijn in de grond van de zaak óók humanistische opvattingen moeten distanciëren. Kwamen wij bij Huxley in aanraking met een atheïstische, geheel vanuit de wetenschappelijke sfeer opgekomen, anti-christelijke visie op de toekomstige ontwikkeling van de wereld, en bij du Noüy met een theïstische, die hier en daar schijnbaar met het Christendom parallel liep, bij de derde, en voor ons meest interessante auteur, vinden wij een poging in de richting van een op een synthese tussen wetenschap en Christelijk geloof uitlopende gedachtengang. Deze auteur is Pierre Teilhard de Chardin (1881—1955), een Franse Jezuiet, die een groot gedeelte van zijn leven doorbracht in China, en één der beste autoriteiten was op het gebied van de geologie en palaeontologie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen