1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 260

KINDERTEKENINGEN

213

vallen en worden door de anderen soms onbarmhartig geplaagd en geslagen. In huis zijn zij stil, ze hebben iets teers over zich tot op het sentimentele af; daarnaast kunnen ze hard zijn, prikkelbaar en opvliegend en soms zeer brutaal en verwijtend tegenover de ouders. Hun slaap is dikwijls gestoord, zij transpireren erg in de slaap. Zij weigeren hardnekkig bepaalde spijzen of eten in het algemeen slecht. Het moeten boodschappen doen in het algemeen of in een vreemde winkel brengt hen tot een wanhoopsreactie van woede en verzet. Op school kunnen de prestaties ineens achteruit gaan, zij kunnen zich niet concentreren, zij hebben geen echte vriendjes, spelen weinig op straat. Deze kinderen leven in twee werelden en het merkwaardig gedrag in de voorhanden wereld vindt zijn grond in dat wat ervaren wordt in de primaire wereld. In deze wereld is de beleving niet van de concreetheid gescheiden. Dit voert tot allerlei consequenties waaraan de therapeut moet wennen en die voor het gestoorde kind evenwel vanzelfsprekend zijn. Als het kind een persoon als zijn tegenstander uitschildert, is het vanzelfsprekend dat hij hem doden wil. Liefde is voor hen altijd lichamelijk gefundeerd. Het schuldgevoel wordt als een inktvis uitgeschilderd die hen zwart spuit. Maar leven en dood, ook de lichamelijke verhoudingen moeten in deze primaire wereld niet zo zwaar genomen worden als dat bij volwassenen het geval is in de objektieve wereld. Men wordt gedood, maar in een diepere laag van het onbewuste komend, leeft men weer. Het doden is een loslaten van dat wat gedood wordt; een niet meer daardoor beheerst worden. Men kan niet zeggen dat het spel is in de primaire wereld, want de kinderen lijden erg onder de dreigingen die daar bestaan. Maar men moet het ook niet gelijkschakelen met hetgeen in de objektieve wereld gebeurt. De vorm is dezelfde, maar hoe deze vorm gevuld wordt, hangt af af van het beleven van de patiënten. De inhoud is afliankelijk van de innerlijke levensgeschiedenis. Voor de verhoudingen in de primaire wereld geldt meer het woord libidineus dan sexueel, en het doden kan opgevat worden als een loslaten, een vrij worden. Er is nog een ander onderscheid tussen deze twee werelden, in de wijze waarop in deze werelden geleefd wordt. In de primaire wereld is men niet vrij. Men wordt gedreven. Men moet zo en zo handelen. Men wordt altijd bedreigd. En dit is des te erger omdat er geen eau-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen