1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 289

238 XIII

RONDBLIK Het besef, dat de tijd behoort tot de waarneembare, geschapen werkelijkheid maakt de vraag naar het al of niet bestaan van een tijd tussen het ontslapen en de jongste dag overbodig "

Door een misverstand mijnerzijds wat betreft het aanvangsuur heb ik helaas de promotie niet kunnen bijwonen Ik heb vernomen, dat prof Sizoo tegen de voorlaatste stelling geopponeerd heeft, maar bijzonderheden weet ik met Ik denk wel, dat, als ik had moeten opponeren, ik begonnen zou zijn met enkele inlichtingen te vragen, daarom kan ik nu moeilijk zelf inlichtingen verschaffen, maar een enkele opmerking en opgekomen gedachte, en vooral vragen, mag ik hier misschien wel uiten De Algemene Winkler Prins, waarnaar bij stelling XI verwezen wordt, heeft als richtlijn bij het tot stand komen gekozen m het algemeen korte artikelen te verschaffen, maar voor enkele bijzondere onderwerpen vooraanstaande specialisten uit te nodigen een uitgebreider behandeling te geven Zo heeft Destouches een uitgebreid artikel (ca 51/2 kolom) geschreven over het begrip „oorzaak", waarbij ook de begrippen (m-) determinisme, voorspelbaarheid, causaliteit e d ter sprake komen In de natuurkunde onderscheidt Destouches twee lagen („niveau's", een term, die, uit het oogpunt van kennistheorie, niet zonder consequenties is) De eerste is ,,de laag der feiten, gevormd door de experimentele gegevens" De tweede is wat raadselachtiger De vertaler (dr Dubbeldam z e l f ) heeft er dan ook heel wat last mede gehad en heeft achter het artikel de volgende noot geplaatst „De schrijver spreekt van „niveau de droit" en gebruikt verder de uitdrukking „en droit", en bedoelt hiermee waarschijnlijk de diepeie laag onder de uiterlijke feiten, waar het patroon van de natuur rechtmatig verankert ligt" Van die laag zegt het artikel, dat zij „de theorie voorziet van de voorspellingen, die zij veroorlooft te maken" De vraag rijst nu waarom kiest Destouches die uitdrukkingen „de droit" en „en droit" en wie verleent dat „recht"' En aan de defendens zou ik willen vragen, waarin die „misvatting" nu eigenlijk bestaat Dat onze kennis van de natuur „begrensd" is (stelling XII) zal wel algemeen aanvaard worden, al blijven de vragen gelden of die grenzen aangewezen kunnen worden en vast zijn, het punt, waarop het aankomt ligt natuurlijk m het „omdat" en in de identificatie van „volkomen kennis" met „scheppen" Wat stelling XIII betreft, zou het me verwonderen, als bij de oppositie niet weer het woord van Augustmus („Belijdenissen", vert A Sizoo, 1928, blz 320) aangehaald zou zijn „Wat is dan de tijd? Wanneer niemand het mij vraagt, weet ik het, wanneer ik het iemand op zijn vraag zou willen uitleggen, weet ik het niet" Maar hoe vaak ook aangehaald, het IS een merkwaardig scherpe karakterisering van het probleem en wordt juist daarom zo met voorkeur aangehaald In de stelling wordt, hoe ook de tijd gedefinieerd wordt, m elk geval een dmg als gegeven aanvaard, nl dat hij „behoort tot de waarneembare, geschapen werkelijkheid", een uitdrukking, naar ik meen, gaarne gebruikt door de wijsbegeerte der wetsidee Maar is dit gegeven („besef") nu inderdaad zo

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen