1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 236

192

A, H. ESSER doende boeken, werpen overigens een schril licht op ons geestelijk secteleven 5).

Hiermee kom ik tot de bespreking van de invloed die dergelijke pseudo-religieuze levensbeschouwingen kunnen hebben op onze maatschappij. Aspecten van menselijke voorstellingen omtrent de toekomst Mijn bespreking wil ik baseren op literatuur over de toekomst van de mens. De tendens hiervan wijzigt zich in de loop van de geschiedenis van het Westen. Op grond van de door mij gekozen literatuur, zou ik verschillende perioden willen onderscheiden. Tot de twintigste eeuw zijn de toekomstvisies overwegend optimistisch en rationeel van aard. Men spreekt van Utopieën, dus „nergens-landen", waarbij een positieve tendens overheerst. Het begin van deze eeuw laat een kentering zien. Hier en daar wordt getwijfeld aan een gunstige ontwikkeling van de westerse wereld. Het uitbreken van de wereldoorlogen was een grote teleurstelling voor de rationele optimisten. Na de tweede wereldoorlog is de toon van vele geschriften over de toekomst van de mens ronduit pessimistisch. Toch ontwikkelt zich tevens een zeker optimisme, maar dan voornamelijk met het oog op de mogelijkheden voor de mens om zich buiten het werkterrein van moeder aarde te begeven. De optimistische verwachtingen van de huidige science fiction lectuur zijn nog niet goed te waarderen. Wèl kan ik tot een oordeel komen over de irrationele optimistische visie van de mensen die een toekomst voor de wereld verwachten door tussenkomst van wezens uit het heelal. Vooraf wil ik aan de hand van enkele voorbeelden uit de toekomstliteratuur het bovenstaande schema verduidelijken. 1. Optimistische literatuur tot de twintigste eeuw. Plato schreef „De Republiek" meer als wijsgerig werk. Rechtvaardig zijn is volgens Plato gelukkig zijn, en gelukkig zijn is een voordelige, nuttige levensinstelling. De samenleving moet onder het gezichtspunt van de rechtvaardigheid door de staat worden georganiseerd. Hiermee is eigenlijk de grondslag voor alle later te beschrijven utopieën gelegd. De maat5) Patiënt kocht o.a. boeken van Leopold Brandstatter („Psychischer Energie" en „Heilung durch psychische Energie", 1959) waarin synthesen van wetenschap en Yoga worden voorgesteld. Typerend voor deze zienswijze zijn de theorieën over geestesziekten en de behandeling daarvan, aanleunend tegen beschouwingen uit de dieptepsychologie. Enkele malen hoorde ik dezelfde gedachten uit de mond van familieleden (zelfs christelijke intellectuelen) van patiënten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen