1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 54

38

CONFERENTIE OVER „GELOOF EN NATUURWETENSCHAP"

aspecten van de verhouding tussen Christelijk geloof en natuurwetenschap Het gesprek tussen beide groepen kwam echter moeizaam op gang De theologie had vier eeuwen lang vrijwel geen contact met de natuurwetenschap gehad Zij had zich afgekeerd van de „natuurlijke Godskennis" (theologia naturalis) Ook de wijsgerige systematiek schiep belemmeringen voor het contact tussen beide groepen B v Kants onderscheiding van „reine" en „praktische Vernunft" De natuurwetenschap behoorde tot het terrein van de „reine Vernunft" Deze scherpe onderscheiding heeft wel eens gevoerd tot de opvatting Houd christelijk geloof en natuurwetenschap systematisch uit elkaar, want grensovergangen voeren noodzakelijk tot crises Dit IS een onbevredigend procédé Immers de christenfysicus leeft in beide sferen tegelijk, hij kan niet volstaan met een van boven af kijken op beide WIJ hebben de eenheid van denken verloren door de Aristotelische onderscheiding van logica, fysica en ethica Tegenwoordig eist de samenhang tussen deze gebieden meer aandacht Zo legt de Kopenhagener opvatting van de quantummechanica verband tussen logica en fysica, de atoombom tussen fysica en ethica In filosofisch opzicht moeten wij terug naar de Voorsocratici Niet zozeer terwille van het atomisme De atomistische opvatting is weliswaar door Griekse denkers geopperd, maar zij is m de Griekse wereld niet tot ontwikkeling gekomen, o a omdat zij te materialistisch en atheïstisch was Grotere betekenis heeft de ontmythisering van de zon en de planeten (als aparte goden) gehad Deze leidde tot een „geest" (''s^<; verder aan geduid met „nous"), die de beweging der hemellichamen bedacht, waaruit een argument voor godgeloof afgeleid werd Er is een lijn te trekken van deze „nous" via „ordenaar" naar de godsbewijzen van Thomas van Aquino De middeleeuwse theologie heeft het voorts gepresteerd het Christelijk geloof en de Aristotelische logica m een systeem te verbinden Er zijn echter antinomieën aan te wijzen, die de protestantse theologie evenmin te boven is gekomen B v in het spreken over Gods wezen Spreken de eigenschappen van God elkaar logisch niet tegen (gerechtigheid versus b a r m h a r t i g h e i d ) ' Wat betekent de eenheid Gods' de almacht' De theologie wordt telkens heen en weer getrokken tussen Griekse en Christelijke opvattingen Ons interesseert vooral het probleem van de verhouding God en wereld Het antwoord van de Griekse filosofie is de ,,nous", die de n a t u u r orde ontworpen heeft Hier heeft men eigenlijk met een Goddelijk „verstand" van doen De bijbellezer daarentegen spreekt over de „wil" van God De verhouding tussen God en wereld is uitdrukking van Gods wil De theologie heeft geen bevredigend verband geformuleerd tussen „nous" en wil, zodat wij in de systematische theologie geen plaats voor het wonder hebben BIJ de protestanten hebben velen (b v de piëtisten) zich volkomen gedesmteresseerd voor dit soort vragen over de verhouding God en wereld Zij hebben zich geconcentreerd op de vraag „Wat is God voor m i j ' " In dit verband wees dr Howe op de vragen, die Joh 1 opwerpt Vervolgens besprak dr Howe Waardoor is m de westelijke wereld de natuurwetenschap boven de Griekse natuurwetenschap uitgegaan' HIJ schreef de impuls hiervoor toe aan de Christelijke achtergrond van ons denken HIJ lichtte dit toe aan het tijdsprobleem Volgens de Grieken was de tijd zonder begin en zonder einde, zoals een cirkel Volgens de Christe-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen