1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 289

CARL WILHELM IDELER

237

hebben de psychici allerlei begrippen en termen gebruikt die ons heden ten dage gedeeltelijk vertrouwd, gedeeltelijk ook vreemd in de oren klinken. Maar bij enig nader onderzoek blijkt wel dat ook deze vertrouwdheid of deze vreemdheid bedriegelijk kunnen zijn. Zo is de term „psychici" al direct een zeer complex begrip. Ik wees er reeds op dat in de eerste helft van de 19e eeuw telkens weer een strijd aan de dag trad tussen psychici en somatici. Van deze beide woorden gaat ook weer een zekere suggestieve werking uit, waardoor het kan lijken of de psychici de somatische kant van de psychiatrie óf ontkenden óf verwaarloosden. Dit nu is in zijn algemeenheid zeker niet juist. Waar het in wezen om gaat is veel meer de algemene anthropologische oriëntering van de onderzoekers. De man die in die tijd in Duitsland vooral als somaticus bekend stond, is Griesinger. Deze heeft door zijn wat hautaine afwijzing van de meer psychologisch georiënteerde opvattingen bij het nageslacht de indruk gewekt alsof mensen als Ideler alleen maar wat vage idealisten waren, die het typisch medische aspect van de psychiatrie verwaarloosden. In de literatuur van de tweede helft der 19e eeuw vindt men deze voorstelling van zaken vaak terug. Zo wijst KraepeHn nog in zijn bekende studie „Hundert Jahre Psychiatrie" er op dat een werkelijke klinische basis aan het werk van Ideler zou ontbreken. Ook dit is zeer éénzijdig geformuleerd. Ideler heeft reeds door zijn uitvoerige beschrijving van tal van ziektegeschiedenissen bewezen in klinisch en psychologisch opzicht een scherp waarnemer te zijn. Ik vermeld deze dingen om te laten zien hoe moeilijk het is een werkelijk inzicht te krijgen in de typische beweegredenen van de psychici. Ik wees er ook reeds op dat het begrip psychici te complex van aard is dan dat men een dergelijk woord als algemene aanduiding met vrucht zou kunnen gebruiken. Onder de psychici van de eerste helft der 19e eeuw zijn zeker verschillende vormen te onderscheiden. Vier verschillende categorieën van psychici kan men noemen, categorieëën die telkens met de naam van een bepaalde onderzoeker verbonden zijn. In de eerste plaats denkt men bij het begrip psychici wel aan de zeer bekende figuur van Johann Christian August Heinroth (1773— 1843). De naam van Heinroth is daarom in de psychiatrische literatuur tot aan de huidige dag bekend gebleven, omdat aan deze man zeer bijzondere en wonderlijke ideeën worden toegeschreven. Heinroth vertegenwoordigt in feite het typisch rehgieuze aspect onder de psychici en als zodanig is hij dan ook bekend gebleven. Heinroth was een zeer vruchtbaar schrijver die in tal van werken zijn zogenaamde „zonde

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen