1963 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 89

PSYCHOLOGISCHE ASPECTEN VAN DE HERSENSPOELING OF "THOUGHT REFORM" door LOUISE F. J. WOLTJER Dit artikel berust op een studie i) *) van de literatuur over de zgn. hersenspoeling. Met name in de laatste jaren zijn daarover enkele werken van wetenschappelijke waarde gepubliceerd na de aanvankelijke stroom van min of meer journalistieke geschriften. De belangrijkste werken waarvan gebruik gemaakt werd, zijn: „Man and Civilization. Control of the Mind.", a symposion edited by S. M. Farber and R. H. L. Wilson, New York 1961; L. E. Hinkle and H. G. Wolff, „Communist Interrogation and Indoctrination of 'Enemies of the State'", in A.M.A. Archives of Neurology and Psychiatry, New York, vol. 76, 1956, p. 115-147; „Brainwashing", in Journal of Social Issues, vol. 13, 1957, no. 3; R. J. Lifton, „Thought Reform and the Psychology of Totalism", London 1961. Praktijk van de hersenspoeling Hersenspoeling kan het best gedefinieerd worden als een proces waarin men tegen de vdl van de betrokkene streeft naar een radicale verandering in zijn waardenpatroon, zijn normenstelsel en zijn levensovertuiging, met name waar het politieke denkbeelden betreft, zodat de betrokkene een geheel andere, communistische kijk op de wereld krijgt en alles op totaal andere wijze gaat interpreteren. Het is dus vooral een — onder druk tot stand komende — omzwaai in het denken. Daarom is de term „thought reform" of „ideological reform" dan ook duidelijker en beter dan „brainwashing". Bij het bestuderen en beoordelen van dit verschijnsel zal rekening gehouden moeten worden met de voorgeschiedenis en de ontwikkeling ervan, en voorts vooral met de context waarin de hersenspoeling werd toegepast. Tot die voorgeschiedenis behoren ook de zgn. zuiveringsprocessen, die in 1933 en van 1936—1939 in de Sovjet-Unie werden gevoerd om de communistische partij te zuiveren van allen die de verschuivingen in het partijbeleid niet konden of wilden volgen, en van diegenen die op enigerlei wijze geacht werden de staatsveiligheid *) De noten zijn aan het slot van het artikel geplaatst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen