1963 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 122

92

P. G. SMELIK

die verdere groei en ontplooiing in toenemende mate belemmert. Anderen stellen echter voorop dat het leven in principe eeuvdg is en zich altijd vdl handhaven. Middelen tot die handhaving van het voortbestaan zijn dan gelegen in de ongeslachtehjke en geslachtelijke voortplanting, waarbij zich de continue levensdraad voortzet via bepaalde cellen *). Deze „potentiële onsterfehjkheid" w^ordt dan ook het meest gerealiseerd bij de eenvoudigste levensvormen, de eencellige organismen, die zich continueren door eindeloze deling. Al bhjken de zaken wel niet zo eenvoudig te liggen als Weissmann indertijd meende 5), het is toch wel duidelijk dat er sprake kan zijn van een blijvende vitaliteit van een klompje levende stof. De bekende weefselkweekproeven van Carrell wijzen duidelijk in deze richting, maar zijn tevens aanleiding tot het betrekken van een ander aspect in dit vraagstuk. Het bleek namelijk wel mogelijk om een stukje kippenembryo tientallen jaren lang in vitro door te kweken, doch ten koste van alle differentiatie. Waren er aanvankelijk in Carrell's kweek gedifferentieerde elementen aanwezig, deze verdwenen snel, en de kweek ging bestaan uit louter ongedifferentieerde cellen. Dit suggereert dat de toenemende differentiatie uiteindelijk de afremmende factor is die het ouder worden, het slijtageproces, en uiteindelijk de dood bepaalt. „Bildung von Struktur hemmt Strukturbildung" 3). Inderdaad is voor deze gedachte veel te zeggen. Ook nieuwer onderzoek, dat zich vooral met het mechanisme der senescentie bezighoudt, vindt eigenlijk geen argument voor een verouderen van de hchaamscellen zelf 6). Het lijkt erop dat met de differentiatie in somatische en geslachtscellen de fysiologische dood zijn intrede heeft gedaan. Het soma, steeds verder gedifferentieerd in organen met specifieke functies, sterft af, terwijl het leven zich via de geslachtscellen voortzet. Binnen dat soma ontwikkelen zich een groot aantal functionele eenheden die onderling nauw met elkaar verweven zijn. Naarmate het soma toeneemt in gecomphceerdheid en verfijning, verdraagt het ook des te minder een beschadiging of ontregeling. Reptielen kunnen zich nog veroorloven hun staart achter te laten en een poot te regenereren, terwijl een zoogdier veel kwetsbaarder is voor verwondingen. We zien dus een voortschrijding: naarmate de „waarde" van het soma toeneemt, krijgt de doodsdreiging meer betekenis. De fysiologische dood lijkt dus de bezoldiging van de differentiatie, en het is niet toevallig dat ik hier op een Bijbelwoord zinspeel. Vanuit biologisch gezichtspunt zouden we moeten concluderen dat de mens „van nature" dus wel zeer sterfeliik moet zijn. Is dit een kwaad.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen