1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 100

72

R. C. KWANT

Dit alles heeft grote gevolgen voor de ouden van dagen. Wij hebben de pensioengerechtigde leeftijd ingevoerd, en wel om verschillende motieven. Het sociale motief speelt zeker een rol: wij willen niet, dat mensen tot aan hun dood aan hun functie zijn gebonden, en wij willen hun, zoals wij zeggen, een rustige oude dag geven, een arbeidsvrije levensavond. Maar ook een ander motief speelt een rol; het is niet goed, dat de belangrijke functies door oude mensen vervuld worden; zij moeten hun plaats inruimen voor jongeren, die ook een plaats moeten krijgen; omdat het onmogelijk schijnt, iemand te doen afdalen op de arbeidspiramide, moeten de ouder wordende mensen op een bepaald moment worden verwijderd. Zulks houdt echter in, dat ouder wordende mensen op een bepaald moment beroofd worden van hun functie, dus van hun „sociaal zijn". Zij worden tot gewezen functionaris, tot gepensioneerd ambtenaar, officier enz. Zij geen leven ofwel van hun pensioen, ofwel van hun A.O.W. Zij „zijn" eigenlijk niets meer in onze grote samenleving. Gezien de grote plaats die de functie in het menselijke leven inneemt, is zulks voor velen bepaald moeilijk te verwerken. De verwevenheid van leven en functie is niet het resultaat van een individueel, maar van het gezamenlijke levensontwerp. Wij hebben tezamen de menselijke levensorde zo gemaakt, dat de functie niet ten onrechte door sommige Amerikanen wordt aangeduid als een tweede huwelijkspartner. Voor vele mensen ontstaat er een angstwekkende leegte, wanneer zij ertoe gedwongen worden, afstand te doen van hun functie. Vele mensen zijn er helemaal niet op voorbereid, te leven zonder hun functie. Zij moeten dan hun tijd vullen met zinvolle bezigheden die zij gaarne verrichten, terwille van de innerlijke zin van de bezigheden zelf. Men moet echt leren, zo te leven, en velen hebben dit niet geleerd. Dan ontstaat een gevaarlijke leegte, en tengevolge daarvan wordt de mens teruggeworpen op zichzelf. Hij gaat dan te veel aandacht besteden aan de kleine dingen van het leven, b.v. aan die welke samenhangen met het dagelijkse levensrhythme en met de gezondheid. Kleine dingen waaraan men vroeger voorbij leefde, komen al te zeer in het middelpunt van de aandacht te staan. Het leven schrompelt vaak ineen tot al te kleine dimensies. Het blijkt dan, hoezeer de functie iemand hielp om echt te leven. Kortom, het blijkt lang niet altijd gemakkelijk, zijn „sociale zijn" te verliezen. Vanwege de vermoeienissen van de arbeid kan men naar de pensioengerechtigde leeftijd verlangen; is die echter eenmaal gekomen, dan blijkt hij minder aantrekkelijk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen