1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 126

94

P. H. ESSER

humaan object gemaakt, tot ongedierte, dat een massagraf vond. En openbaarde ons Sartre niet op indringende wijze in zijn Huis Clos, dat die mede-mensen vaak niet veel meer dan een hel voor ons zijn? Wij kregen als vloek de ander mee: de vrouw de man, die haar beheerst, de man de vrouw voor wie hij zwoegt. Zeker, we kunnen en moeten bestaan voor anderen, maar moeten we geen verschil maken tussen bestaan en leven? We beginnen pas te leven als we distantie kunnen nemen nadat het lawaai van de arbeid is verstomd! In de vloek schuilt een zegen. Het is niet goed dat de mens alleen is en dat hij niets te doen heeft. We kunnen ons op ons werk storten, en zo uit het leven vluchten, zoals de drinker doet, die de roes zoekt. Dan vergeten we ons subject-zijn, ons enkeling-zijn en onze eenzaamheid. Alleen de mens is in strikte zin subject. Hij heeft als eenmalige enkeling, als Ik, een relatie tot al het andere, en heeft daar weet van. Bovendien is hij zich van zichzelf bewust, en weet hij zich verantwoordelijk. Juist in zijn niet-objectiveerbaarheid en ongrijpbaarheid bepaalt het subject de gehele mens. Hij is meer dan materie en meer dan objectief gegeven geest. De mens is religieus bepaald en gericht, door God als stemhebbend tot aanzijn geroepen 2). Als door God geroepene behoort hij ook op Hem gericht te zijn. Het is nodig dit vooraf te stellen, voordat we tot ons eigenlijke onderwerp komen. Mens en samenleving zijn in hoge mate van elkaar afhankelijk. Daarom is onvermijdelijk, dat wanneer een van beide verandert, b.v. de mens, of zelfs wanneer die mens alleen maar langer leeft dan voorheen, de andere component, de samenleving, zich voor nieuwe problemen geplaatst ziet. Het is de taak van de sociologie, de anthropologic en de psychologie, die te bestuderen en zo mogelijk tot een oplossing te brengen. Omgekeerd moeten veranderende samenlevingsvormen of wijzigingen in het cultuurpatroon nieuwe aanpassingsproblemen met zich brengen. De transculturele en de sociale psychiatrie zullen deze aanpassingsproblemen bestuderen. Aanvankelijk was het vooral de jeugd, die de aandacht trok. Ontwikkelingsproblemen en stoornissen in de aanpassing van jeugdigen vroegen de gezamenlijke inspanning van psycholoog, paedagoog en jeugdpsychiater. Maar na de tweede wereldoorlog zijn de vraagstukken, die met de langere levensduur van de bevolking samenhangen, meer naar voren gekomen. We zijn door de problemen, die grote groepen oude mensen met zich brengen, als het ware overrompeld. Nu kan men bij de bestudering der ouderdomsverschijnselen gene-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen