1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 18

2

W. MARSMAN

Het lag in de aard van Freud om juist wanneer er zich moeilijkheden voordeden, zich in een situatie vast te bijten en te trachten tot een gedistancieerde observatie te komen. Bij Freud werd een schijnbaar échec het uitgangspunt voor nieuwe onderzoekingen en wijzigingen in de techniek. Waar ieder ander bij een liefdesverklaring of omhelzing van een patiënte zich koeltjes zou trachten te distanciëren om de relatie zo spoedig mogelijk weer in maatschappelijk getolereerde banen te voeren, en vervolgens het gebeurde zo snel mogelijk te vergeten, maakte Freud de ontnuchterende veronderstelling, dat de gehypnotiseerde patiënte niet de therapeut omhelsde, maar slechts een „kapstok". Door deze stoutmoedige hypothese te maken werd het begrip „overdracht" geboren. De min of meer theatrale gebeurtenis wist Freud te gebruiken als een „instrument" in de behandeling. De „omhelzing" was niet gericht op de ten onrechte ontdane therapeut, maar de gehypnotiseerde patiënte omhelsde eigenlijk een geliefd persoon uit haar verleden. Het woord overdracht wordt sindsdien als een jargonwoord steeds slordiger gebruikt, het fungeert vaak als dooddoener om al te gecompliceerde interpersonale relaties te verdonkeremanen. Het begrip „overdracht" kan in het therapeutisch gebeuren zó centraal gesteld worden, dat het mogelijk is de onderlinge verschillen tussen de psychotherapeutische scholen te beschrijven in verband met hun oriëntatie t.o.v. de „overdracht". Voor de psychoanalyse is de overdracht het kernpunt van haar techniek geworden. Men gaat zelfs zo ver, dat men zegt zoals Ellen Sharpe e.a., dat men bij het duiden van droommateriaal fouten kan maken, die later weer hersteld kunnen worden; fouten bij het duiden van de overdracht echter zijn onherstelbaar. Op het belang van overdrachtsverschijnselen voor de diagnostiek heeft o.a. de Amerikaanse school van Frieda Fromm Reichmann gewezen. Ziekten als de manisch depressieve psychose en de schizophrenic zouden volgens deze school specifieke overdrachtspatronen vertonen. Naast de psychoanalytische methode zijn er therapeutische technieken ontstaan, waarin het hanteren van de overdracht weinig of geen aandacht heeft. Dit laatste wil echter niet zeggen, dat er zich geen overdrachtsverschijnselen in deze therapieën voor zouden doen, zij worden als zodanig echter niet welbewust gehanteerd of geduid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen