1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 195

BOEKBESPREKING

155

Waar kan de fenomenologie toe leiden? Vanzelfsprekend, naar ik meen, niet tot anatomismen of psychologismen, maar het gevaar is niet denkbeeldig, dat ze verwordt tot fenomenologismen. Dit geschiedt zodra zij de fijnzinnige descriptie te buiten gaat, interpreteert en rangschikt. Dit behoeft op zichzelf nog niet tot onjuiste conclusies te leiden. Integendeel, de fenomenologie voegt een nieuwe dimensie aan het psychiatrische gebouw toe, maar tegelijkertijd kan zij aan zichzelf verarmen, omdat hier in de interpretatie de patiënt tot op zekere hoogte wordt losgelaten. De wetenschappelijke fenomenologie is aan hetzelfde gevaar onderhevig als andere disciplines, namenlijk dat zij al ordenend schematiseert en daardoor tot simplificaties komt. Dit behoeft niet te impliceren dat zij aan wetenschappelijke betekenis inboet. Het tegendeel kan het geval zijn. Immers, wetenschap zonder ordening is ondenkbaar. Na een eerste lezing hebben we het boek een aantal weken terzijde gelegd, en het in tweede instantie met meer distantie gelezen. Dit heeft mij het volgende in de pen gegeven: Het boek heeft, zoals reeds werd gezegd, een critische inslag. De schrijver zet zich af tegen de empirische psychologie, de dieptepsychologie en het behaviorisme. Het spreken over de fenomenologische werkelijkheid dwingt de schrijver daartoe. Wat de leer van Freud betreft, keert van den Berg zich tegen het libidobegrip, tegen het begrip castratie, tegen de verdringing en tegen het begrip onbewuste in het algemeen. Deze moeten verdwijnen op grond van hun ontoereikendheid. De fenomenale werkelijkheid om^'at, volgens van den Berg, meer, maar aangezien zij prereflexief is, zal elke wetenschappelijke begripsvorming ons naar ik meen als een verarming voorkomen. Het levende mens-zijn omvat zeker meer dan de wetenschap kan weergeven. Maar, wat is wetenschap? Zij zoekt, naar ik meen, naar wetmatigheden en de medische wetenschap tracht typerende begrippen te vinden van waaruit de sprong kan worden gemaakt naar het verlenen van therapeutische hulp. Van den Berg ontwikkelt zijn visie aan vier themata: 1. Mens en Wereld. 2. Mens en Lichaam. 3. Mens en Medemens, communicatie. 4. Mens en Tijd, levensgeschiedenis. In elk der genoemde verhoudingen vertoont de psychiatrische patiënt afwijkende patronen. Bij de bespreking van mens en lichaam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen