1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 292

löladuuuin 9 Toch ook niet enkel bladvulling. In deze dagen, waarin, mede in verband met de onlangs gesloten derde zitting van het tweede Vaticaanse concilie, telkens weer de naam Galilei opduikt, mogen enkele passages worden aangehaald uit het klassieke boek van^ prof. dr. E. J. Dijksterhuis „De mechanisering van het wereldbeeld', dat, o.a. om zijn literaire waarde, reden werd aan den schrijver de P. C. Hooft-prijs-1951 toe te kennen. „159. Dat het H. Officie aanleiding vond, zich met de zaak" (zo dadelijk blijkt -welke) „te bemoeien, toen zij in Florence eenmaal tot openlijk schandaal gevoerd had, is begrijpelijk. De wijze waarop dit geschied is, getuigt echter van een onvoldoende inzicht in de ware betekenis van de opgeworpen kwestie en van de draagwijdte die de genomen beslissing zou blijken te bezitten. Op 24 februari 1616 werd namelijk over de twee hieronder vermelde stellingen, waarin men blijkbaar het wezenlijke van het Copernicaanse stelsel meende samengevat te hebben, de volgende uitspraak gedaan: Ten eerste: De zon is het centrum der wereld en geheel onbeweeglijk in plaatselijke beweging. Oordeel: Allen hebben gezegd, dat de genoemde propositie dwaas en absurd is in de philosophie en jorraeel ketters, in zoverre als zij uitdrukkelijk in tegenspraak is met uitspraken, die de H. Schrift op vele plaatsen volgens de betekenis der woorden en volgens de gebruikelijke verklaring en uitlegging van de Heilige Vaders en de doctoren der theologie doet. Ten tweede: De fxarde is niet het centrum der wereld en ook niet onbeweeglijk, maar zij beweegt zich als geheel en ook met een dagelijkse beweging. Oordeel: Allen hebben gezegd dat deze propositie hetzelfde oordeel krijgt in de philosophie en dat zij, wat de theologische waarheid betreft, op zijn minst een dwaling in het geloof beduidt." Het heeft het H. Officie wel zeer aan hogere leiding ontbroken, toen het deze uitspraak deed. Door verband te leggen tussen natuurwetenschappelijke stellingen die uiteraard in de toekomst even zeer vatbaar waren voor weerlegging als voor bevestiging, en een geloof dat per definitionem geen weerlegging behoefde te vrezen en geen bevestiging van node had, opende het de mogelijkheid, dat de verdere ontwikkeling der natuurwetenschap het geloof kon compromitteren, welke mogelijkheid al heel spoedig werkelijkheid zou worden. Dat het college zich niet heeft bekreund om de vraag, of het door de genomen beslissing de beoefening der wetenschap, die toch een legitieme geestelijke functie van den menselijken geest is, ook in den weg stond, mag geen aanleiding tot verwijt zijn; de bevordering der wetenschap maakte geen deel uit van de verstrekte opdracht. Dat het echter zo lichtzinnig heeft gehandeld ten aanzien van het bezit, tot bescherming waarvan het uitdrukkelijk was ingesteld, heeft ten allen tijde trouwe zonen der Kerk — waarvoor Blaise Pascal als voorbeeld genoemd kan worden — vervuld met machteloze ergernis, die tot verbittering uitgroeide, toen zij zagen, met hoeveel graagte haar vijanden er wapensuit smeedden om haar te bestrijden.' H. R. W.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen