1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 135

PSYCHOLOGIE EN PSYCHIATRIE VAN DE OUDERDOM

103

moeibaarheid, gebrek aan concentratie, vergeetachtigheid, verstrooidheid, verhoogde prikkelbaarheid en een zekere rusteloosheid worden veelvuldig geuit. Dergelijke klachten moeten steeds aanleiding zijn tot het instellen van een nauwkeurig onderzoek. Soms doen ze zich al voor in het prae-senium. Zo is de mens, die met vervroegd pensioen wil gaan, in de regel een ernstig gestoord mens. Hij lijkt een neuroticus, maar is het meestal niet. Omgekeerd is de schijnbaar versufte demente bejaarde, die wij zo dikwijls, afgewend van de gemeenschap, in een rusthuis voor zich uit zien staren, meermalen wèl neurotisch. Bij het neurasthenisch syndroom zal men vóór alles aan een organisch hersenlijden denken, m.n. wanneer nog andere klachten te beluisteren vallen zoals hoofdpijn, hartkloppingen, sterke vaatreacties, cyanotische handen en voeten, opgezette benen, bloedaandrang naar het hoofd of een beklemd gevoel op de borst. Bijzonder hinderlijk zijn ook de rusteloze benen in bed of bij langdurig zitten. Een veel gehoorde klacht is suizen in het hoofd, dat lang niet altijd op een aandoening van het inwendig oor berust. Jeuk, ook een hinderlijk iets, kan berusten op een hormonale insufficiéntie, maar ook psychisch van aard zijn. In de oudere psychiatrische literatuur werden de psychosen in het senium gelijkgesteld met degeneratieve verandering in het hersenparenchym of in de voedende vaten. Thans weten wij, dat organische en functionele stoornissen bij bejaarden vaak hand in hand gaan, en dat we daarbij de organische component niet moeten overschatten. Organische psychosen in het senium bekorten het leven tot op 1/5 van de statistisch nog te verwachten levensduur, depressies en paranoïde psychosen doen dit niet. Een duidelijk inzicht in de oorzaken van de hoge mortaliteit bij degeneratieve ziekten van het centrale zenuwstelsel bezitten we niet. Acute lichamelijke ziekten zowel als situatieve psychologische en economische factoren spelen een rol bij 75 % van de op latere leeftijd optredende affectieve psychosen. Het over het algemeen langzamer tempo van bejaarden, hun vertraagde opvatting, het stokkende denken met kleven aan bepaalde steeds weer verhaalde belevingen uit het verleden, die irrelevant zijn voor de huidige situatie, werken prikkelend op het milieu. Daarbij komt een geringere slaapduur bij grotere psychische behoefte aan rust, een neiging het dag-nachtritme om te keren, een vaak doelloze bewegingsonrust en verhoogde prikkelbaarheid, verminderd eigen initiatief en vrijwel altijd ook een zekere psychische starheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen