1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 200

160

BEÏNVLOEDING VAN DE PSYCHISCHE CONDITIE

is de bezinning dikwijls niet langer mogelijk. De bezinning kan hoogstens achteraf komen, nadat de activiteit en de beleving in hun ongewone zin zich hebben doorgezet. Tijdens de beïnvloeding door het farmacon zelf is dan dus sprake van een zekere mate van humani-, teitsverlies. Indien een dergelijke toestand bestendigd zou worden, zou de weg terug naar de humaniteit langs het pad der reflectie en bezinning afgesloten worden.In feite ontstaat dan een toestand die herinnert aan hetgeen ernstig psychotische patiënten ondergaan, die geheel ten prooi zijn aan pathologische belevingen en niet meer tot distantie in staat zijn. Hier zij nog eens opgemerkt dat de zin van de meeste, zowel neuroleptische als antidepressieve behandelingen, juist schuilt in het feit dat de patiënt het vermogen tot inzicht, tot zelfkritiek en tot distantie ten opzichte van de psychotische belevingen juist herwint. Déze behandelingen zijn dus in die zin stellig humaniserend, terwijl het gebruik van stimulantia en psychedelica door gezonden de humaniteit verduistert. De verduistering van de humaniteit - die men ook met het Bijbelse woord „verblinding" zou kunnen benaderen - door de intensieve veranderingen in het psychosociale leefklimaat gaat echter nog verder en omvat de grote massa. Het is daarbij de vraag, welke maatregelen mogelijk, zinvol en ook toelaatbaar zijn om het getij zodanig te keren dat de mens althans de mogelijkheid krijgt om als mens te existeren. Ondanks alle verwijt dat hem onlangs heeft getroffen, heeft Tinbergen volkomen gelijk, als hij ongerustheid uit over de excessen die het gevolg zijn van een onordelijke uitleving van geestelijke vrijheden. Zijn voornaamste fout betrof de aangegeven remedie. Het is immers onmogelijk om menselijke waarden te standaardiseren of te binden aan het oordeel van een geestelijke Hoge Raad. Essentieel voor de menselijke geest is dat hij vrij is, en dat hij in onvrijheid niet kan bestaan. De grote fout die echter Tinbergen's tegenstanders maken is, dat zij van mening zijn dat geestelijke vrijheid alleen gewaarborgd is door een maximale, grondwettelijke vrijheid tot uiting van meningen, opvattingen, daden. Zij miskennen evenzeer als Tinbergen dat niet de omstandigheden de vrijheid scheppen, doch dat de vrije geest zichzelf vrijheid schept. Toen Martin Luther King in Montgomery de busstaking ging steunen, werd op dat moment de geestelijke vrijheid van de neger in de Verenigde Staten een feit, ongeacht het feit dat deze vrijheid in haar materiële uitdrukkingsmogelijkheden nog sterk beknot bleef. Wanneer men dan toch meent dat de menselijke geest bedreigd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen