1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 254

206

„CREATIVITEIT EN NATUURWETENSCHAP"

zelfs niet zijdelings, teken van de volstrekte secularisering van het westers denken. In plaats van uit te gaan van het geloof in de Schepper en Creator Spiritus, gaat men op zoek naar een creatief mens en komt dan thuis met een creatieve machine, de computer. De vergelijking tussen mens en computer, tussen menselijke en machinale intelligentie speelt een overheersende rol. We vragen niet meer aan het geloof van de Joodse profeten wat „creatie" inhoudt, maar we trachten het af te lezen van het technische product van de creatuur. Ieder die de beroemde studie van A. M. Turing: „Computing machinery and intelligence" *>) leest, zal onder de indruk komen van de uitdaging, die hier ligt voor de vragen naar de waarde van de menselijke geest. Het probleem gaat lijken op een wedijver tussen mens en computer met als inzet de kans, dat de mens wellicht niet anders is dan een machine. Dit schijnt vele mensen te verschrikken. Misschien het minst de technische natuuronderzoeker, die zowel in de natuur als in de sfeer van de techniek mechanismen ontdekt of geconstrueerd ziet, die menselijke functies ver te boven gaan. Voor de christen-onderzoeker is het niet het minst een vanzelfsprekendheid of een ervaringsfeit, dat de mens de kroon is van de Schepping of zoals de theoloog Karl Barth het uitdrukt, uitverkoren is om in zijn menselijke activiteit te handelen „im Entsprechen zum Tun Gottes". Dit is een waagstuk van het geloof, een opdracht, een gebod en belofte, een bestemming, maar niet een vanzelfsprekendheid. Als men niet in God gelooft, is het merkwaardig dat men schrikt van het Turing-experiment. Als men wel in God gelooft, is het een ietwat gecompliceerde waarschuwing, dat de waarde van de mens niet ligt in zijn machinale, beperkte, wetmatige functionaliteit, maar in de vrijheid waartoe hij door God wordt geroepen in zijn beperkingen. De opzet van het experiment is uiterst doeltreffend en schuift een heleboel filosofische discussie over de vraag wat eigenlijk „denken" is terzijde door een computer uit te dagen tot een intelligentiewedstrijd met de mens, waarbij de experimentele opzet zo is gekozen, dat de ondervrager niet weet wie de antwoorden geeft, de mens of de computer, maar via de antwoorden er achter moet zien te komen wie wie is. De computer heeft daarbij de opdracht tegenover de ondervrager zijn specifieke voorsprong (snelheid e.d.) te maskeren. Het is duidelijk, dat in dit experiment de mens uitdrukkelijk beperkt wordt tot zijn logisch Ik. Verbeelden we ons zelfs in deze beperking de zin van deze wedstrijd te verstaan? Wij kunnen slechts verstaan wat wij zelf kunnen maken. Voorlopig kunnen we geen men-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen