1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 216

176

BOEKBESPREKING

o a psychische potenties verbonden zijn, welke bij een zekere complexiteit van de stof tot act (bewustzijn) overgaan Leven, ziel en geest zijn volgens mi) geen extrinsieke toevoegingen aan de stof, maar er altijd aan verbonden geweest als potenties Daarom ben ik ook van mening, dat levende organismen wellicht in vitro kunnen worden gesynthetiseerd en dat ook de ,,menswording" geen Goddelijk ingrijpen vereist Maar ik verwerp de identiteit van leven/psyche/geest enerzijds en stof anderzijds, zoals die door het materialisme geleerd wordt De materialistische opvatting, dat onze ,,innerlijkheid" een toestand van de stof is en dat wij identiek zijn met ons lichaam, komt mij niet acceptabel voor Wat m de waarneming gegeven is, zoals moleculaire structuren, lijkt zo verschillend te zijn van onze bewustzijnsverschijnselen Kan men van een gevoel of een redenering zeggen, dat zij toestanden van ons lichaam zijn' Van mij kan men zeggen, dat ik onjuist ben, maar kan men dat ook doen van mijn lichamelijke toestand' Met evenveel recht zou men van een lichaam kunnen zeggen, dat het een toestand van de geest is (idealisme) Zowel materialisme als idealisme leiden m i tot verwrongen voorstellingen Bovendien is het materialisme onverenigbaar met het geloof m een immateriële ziel En juist dat geloof IS de meest rationele vertolking van onze Hoop, dat God ons een eeuwig persoonlijk bestaan heeft toebedeeld De opvattingen van Prof Van Melsen op dit gbied vormen m i geen duidelijk geheel Leven zou volgens hem een bijzondere zijnswijze van het stoffelijk zijn kunnen wezen Dat meent het materialisme ook Wat de menselijke geest betreft voelt hij veel voor de opvatting van Thomas, die de geest ziet als forma corporis, maar toch ook subsistens, met geheel opgaand m het lichaam De menswording zou volgens Prof Van Melsen een begeesting van het lichaam kunnen zijn (men denkt dan aan de weinig aanvaardbare rooms-katholieke opvatting, dat God voor elk mensenKind apart een ziel schept) of aan een geest-worden van de materiele werkelijkheid Het it, met duidelijk, wat Prof Van Melsen onder dit laatste verstaat Is de geest dan toch een toestand van de stof, zoals de materialisten leren' De indruk blijft, dat Prof Van Melsen meent, dat de geest met geheel opgaat m het lichaam Maar als de geest meer is als het lichaam dan komt haar relatie met het lichaam als probleem te voorschijn Ik zie deze relatie als een zeer nauwe interdependentie, maar Prof Van Melsen kan dat moeilijk doen Want een dergelijke relatie is met verenigbaar met de opvatting, dat ook alle levensveischijnselen voor een fysico-chemische verklaring m aanmerking zouden komen En deze mechanistische opvatting steunt Prof Van Melsen De essentie van de mechanistische opvatting is eigenlijk, dat alle verschijnselen, ook die van onze psyche, bepaald worden door de wetten, zoals die heersen op het atomaire of quantum-mechamsche niveau In dit verband verwees ik m mijn boek naar het werk van Prof D Bohm (Aula pocket 114), een bekend theoretisch fysicus, die zelfs meent, dat de mechanistische opvatting voor de materiele wereld onjuist is Hij schrijft dat „onze voorspelling van de eigenschappen van het macroscopisch niveau door middel van die van het atomaire niveau nooit volledig juist zijn al was het maar omdat er een kleine, maar desalniettemin werkelijke, tegenovergestelde invloed van het macroscopisch niveau op de wetten van het atomaire niveau bestaat" Hiervoor heeft Prof Van Melsen geen oog, althans hecht hij hieraan m i niet de juiste betekenis Als Prof Bohm gelijk heeft dan deugt de mechanistische opvattmg niet De opvattingen van Prof Bohm heb ik trachten te mcorperen m een neo-vitalistische visie, waarin leven, psyche en geest worden opgevat als specifieke macroscopische niveaus, die zeker ook het atomaire niveau beïnvloeden Betekent dit nu, dat de biochemicus verschijnselen moet tegenkomen, welke hij niet met behulp van wetten uit de elementaire fysica en chemie kan v e r k l a i e n ' Dat is mogelijk, maar met noodzakelijk Het Vitalisme heeft veel echoes geleden door voor bepaalde

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen