1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 209

BOKKBESPREKING

169

op m te gaan, omdat de opheldering er van ook voor het juiste zicht op de problemen van de evolutie van fundamentele betekenis is, m n zoals d'e m het derde deel van Genetica, Eugenetica en Raciologie behandeld worden Zowel het vitalisme als het materialisme gaan van de veronderstelling uit dat de physica en de chemie m beginsel in staat moeten worden geacht een volledige verklaring te geven van de verschijnselen m de metlevende natuur Deze gemeenschappelijke veronderstelling vormt de basis van het onderlinge dispuut tussen materialisme en vitalisme Het dispuut zelf gaat over de kwestie of de physica en de chemie nu oo'v een volledige verklaring kunnen geven van de leuensverschijnselen Het materialisme meent van wel, het vitalisme van met, omdat het mysterie van het leven nu eenmaal met physisch en chemisch te verklaren zou zijn Het vitalisme is het dus eens met het materialisme dat wanneer het leven natuurwetenschappelijk verklaard zou zijn, het gehele mysterie van het leven zou zijn opgelost, omdat het gereduceerd zou zijn tot louter materiele beginselen De misvatting m heel deze denkwijze ligt in een miskenning van de eigenlijke aard van de natuurwetenschap De natuui wetenschap verklaart immers de met-levende natuur evenmin volledig als de levende Wanneer de natuurwetenschap er werkelijk m zou slagen om de levende structuren te begrijpen als consequentie van de algemene eigenschappen van de materie, dan betekent dit allerminst een ontluistering van het mysterie van het leven Integendeel, het zou ons meer bewust maken van het mysterie dat reeds m het stoffelijk zijn zelf gelegen is De vergissing van het vitalisme ligt derhalve met in de gedachte dat er een mysterie van het leven is, ze ligt m de veronderstelling die zij met het materialisme deelt, dat er geen mysterie in een materiele wereld zelf besloten zou zijn De vergissing van het materialisme ligt niet m de overtuiging dat ook de levensverschijnselen bestudeerd en verklaard kunnen worden met behulp van dezelfde methode als voor de bestudermg van de met-levende werkelijkheid bruikbaar zou zijn De vergissing ligt in de overtuiging dat het met-levende ons met voor een mysterie zou plaatsen De grondfout van beide opvattingen is derhalve de miskenning van het abstracte karakter van de physica en de chemie die nooit volledig verklaren Doordenkend op de gedachten dat het mysterie niet met het leven begint, maar reeds m het materiele zijn zelf gelegen is, moeten wij besluiten dat het leven met een extrinsieke toevoeging aan het materiele zijn is, maar er de innerlijke ontplooiing van uitmaakt Een plant is met een stoffelijk ding, dat daarboven nog de geheimzinnige eigenschap heeft te leven, een plant is een levende stoffelijke entiteit Het is een bijzondere stoffelijke structuur, waarvan het bijzondere juist is dat deze structuur zelf leeft Het leven is met uitwendig aan de structuur toegevoegd Ook al zou de natuurwetenschap geholpen door de paleoontologie het ontstaan van het leven tot aan de menswording toe kunnen volgen en tot op zekere hoogte verklaren uit de werkzame n a t u u i kiachten, dit zal nooit een totale veiklaring zijn noch van het leven, noch van de mens De zich m de opklimmende zijnshierarchie openbarende innerlijkheid, die bij de mens het hoogtepunt bereikt m het bewustzijn dat hij van zich heeft als een „zelf", ontsnapt aan de natuurwetenschap, omdat deze nooit anders doen kan dan zmtuigelijke constateerbare gegevens met elkaar te verbinden Natuurwetenschap is altijd kennis via de middelen van de uitwendige zintuigen De m de menselijke zelfervarmg gegeven innerlijkheid nu is even werkelijk als al wat de uitwendige zintuigen ons aan stoffelijke gegevens doen kennen Deze laatste overweging moet ons echter niet verleiden de betekenis van de natuurwetenschappelijke methoden gering te schatten voor de studie van de mens Het IS weliswaar zo dat de innerlijkheid als innerlijkheid aan de na-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen