De Vrije Universiteit in oorlogstijd - pagina 159

PROF. MR J. ORANJE 145

Thüringen, waarbij, naar het schijnt, de trein waarin het werd ver-

voerd, bovendien nog is gebombardeerd. Deze kostbare installatie

moet dus wel als voor goed verloren worden beschouwd.

Dat het aan eenige leden van het laboratorium-personeel gelukte

uit de reeds verzegelde kamers nog tal van zeer kostbare apparaten

weg te halen, en, terwijl de Duitschers een wakend oog hielden

op de voordeur, deze apparaten door de achterdeur te doen ver-

dwijnen en veilig op te bergen in de aangrenzende Valeriuskliniek,

mag worden vermeld met groote dankbaarheid voor den hierbij

betoonden moed.

Begin September 1944 werd het Kindermann in Amsterdam te be-

nauwd. Hij vertrok op 2 September met zijn Arbeitsstab met onbe-

kende bestemming. Het laboratorium zag hem gaarne vertrekken,

maar moest met leede oogen aanzien, dat hij den volledigen inven-

taris van de instrumentmakerij met zich mee voerde. Blijkens later

ontvangen informaties zijn de machines, die tot "Wychen bij Nijme-

gen konden worden nagespeurd, vandaar doorgegaan naar Duitsch-

land. Ze van daar terug te krijgen is tot nog niet gelukt. Het weten-

schappelijk werk in beide laboratoria, maar vooral in het Natuur-

kundige, werd door dezen laatsten slag wel zeer ernstig getroffen,

zooal niet geheel stilgelegd. Van den nood werd een deugd ge-

maakt: in den hongerwinter van 1944-1945 werden de leegstaande

ruimten dienstbaar gemaakt aan de voedselvoorziening voor de

Universiteit, en waar eens electronen en neutronen werden be-

studeerd, werden nu aardappelen en bieten gedistribueerd. Aan

collega Sizoo zijn de overige docenten grooten dank verschuldigd.

Met het oog op de electriciteitsvoorziening van de Valeriuskliniek

werd in één der ledige lokalen een gasgenerator met motor en

dynamo opgesteld. Toen de firma Geveke en Co., die deze nood-

agregaten in opdracht van het Centraal Nederlandsch Motorvoer-

tuigen Bedrijf construeerde, door de Duitschers lastig werd geval-

len, dook zij onder in de leeggeroofde werkplaats van het labora-

torium, waar zij de agregaten verder afbouwde.

De opgewekte electriciteit werd behalve voor het laboratorium

en de kliniek ook voor velerlei clandestiene doeleinden aangewend.

Voor het laatst had het laboratorium contact met de Sicherheits-

polizei op den Zaterdag van de capitulatie, 5 Mei 1945. Voor het

open raam stond een radiotoestel opgesteld, waarom zich natuurlijk

al spoedig een menschenmenigte verzamelde, om de uitzendingen

te beluisteren. Dit stak de Duitschers zoo, dat zij om 11 uur het

radiotoestel en een assistent meevoerden. Gelukkig waren beiden

10

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen