De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 91

eskader zou de rekening spoedig zijn opgemaakt; een bezetting van

de Phillippijnsche eilanden zou dra volgen; en dan kon de

Japansche vloot, op eigen havens als operatiebasis steunend, nadat

ze de troepentransporten naar Mexico en Caüfomië had begeleid,

kalm de komst van de Amerikaansche vloot afwachten en die

onderweg aangrijpen. De tocht om Kaap Hoorn is alles behalve een

plezierreisje.'

Toen de oorlog kwam, koos Japan de zijde van Engeland en

nam de koloniën van Duitsland in de Grote Oceaan onder zijn

hoede.

Colijn schreef vanaf 1914 telkens Over den Volkerenkrijg. Hij

leverde als een manager van mihtaire zaken een scherpziimige

analyse van de ontwikkeUngen. Hij berekende de verhezen in

procenten en kwam tot de conclusie 'dat de langdurige veldslag

onzer dagen in een gehjke tijdruimte veel minder bloedig is dan

zijn voorgangers.' Toch waren de Duitse verhezen tot 6 oktober

1914 in een rond cijfer 300.000 man. De invloed van het inzetten

van niet-blanke troepen door Frankrijk, zou volgens Cohjn erg

groot zijn. 'Hoe moet thans in hoofd en hart der Aziatische

strijders niet een geweldige ommekeer plaats grijpen ten aanzien

van hun denkbeelden en gevoelens over de Europeesche volken.'

In maart 1916 concludeerde Colijn dat de oorlogsdoelen

onbereikbaar waren geworden. De oorlog was doelloos geworden,

tenzij verwoesting en dood zelf het doel waren. En in 1918

beroemde Cohjn zich op zijn prognoses: 'Het waarschijnlijk verloop

van de voornaamste oorlogshandelingen werd in dit tijdschrift

telkenmale aangegeven en de uitkomst beantwoordde steeds aan de

prognose.'

Bavinck reageerde heel anders op de oorlog dan Colijn.

Nadat in Den Haag twee internationale vredesconferenties

waren gehouden, werd daar in augustus 1913 een Vredespaleis

geopend als zetel van het Internationale Hof van Arbitrage. Maar

dat verhinderde niet dat de wereldoorlog uitbrak. De verschrikkin-

gen en gruwelen daarvan bleven vooral Bavinck hevig bezighouden.

Hij kon deze oorlog geen plaats geven in zijn 'redelijke, zedelijke.

Christelijke wereldbeschouwing.' Was dit nog een rechtvaardige

oorlog? 'De geestehjken strijden zelven mede en ondersteunen

dezen oorlog', schreef Bavinck in Stemmen des Tijds, 'ieder in zijn

eigen land, en deze hunne daden ontnemen aan de kerken en de

87

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen