Dr. Abraham Kuyper en de Vrije Universiteit - pagina 29
teert, deed zich vooral in de oude Academiestad op een deernis-
waardige wijze v o o r . . . Mijn hart kon geen sympathie gevoelen
nóch voor een kerk, die zoo grovelijk haar eigen eer met voeten
trad, nóch voor een godsdienst, die door zulk een kerk werd verte-
genwoordigd. Het kwam daarvandaan, dat ik het afleggen mijner
belijdenis tot den uitersten termijn voor het proponentsexamen
uitstelde.'
Hier rekenen we Kuyper even na. Zijn studiebeurs voor zes jaar liep tot
16 juli 1861. Hij moest twee jaar vóór zijn kerkelijk toelatingsexamen
belijdenis hebben afgelegd, dat was dus met Pasen 1859. Maar volgens
de leidse lidmatenboeken deed hij reeds in 1857 bij zijn vader belijdenis.
Hij heeft zijn belijdenis dus niet uitgesteld, maar wel het begin van zijn
theologische studie. En dat betekende, dat hij niet alleen een vergissing
in datering maakte, maar ook over zijn leven iets vertelde, dat niet waar
was.
Zijn ijverige vriend, Isaac Hooykaas, die slechts acht dagen ouder
was en de studie gelijk begon, werd reeds op 5 mei 1857 tot de lessen
der theologen toegelaten. Bram deed zijn examens evenals zijn vriend
summa cum laude, maar door zijn uitstel wel anderhalf jaar later dan
Hooykaas.
Ruim een jaar na zijn belijdenis, op 14 september 1858, verloofde
Bram zich met Johanna Hendrika Schaay. Hij drong er toen bij haar
op aan dat zij spoedig belijdenis zou doen, zodat ze dan ringen zouden
kunnen wisselen en zich publiek als verloofd paar voorstellen. Zij stelde
dat echter tot Pasen van het volgende jaar uit. Haar vader vond haar
nog te jong, want ze was nog geen achttien jaar oud. Met deze verloving
was een stap gezet op de weg naar een maatschappelijke positie. Pas
daarna volgde in november de inschrijving in de theologische faculteit.
Bram zette toen trots th. st. achter zijn naam: theologiae studiosus.
Voor de leidse historicus N.C. Kist schreef Kuyper eerst nog een scrip-
tie over 'De ontwikkeling der Pauselijke macht onder Nicolaas I'. Het
valt op, zegt dr. J. Zwaan, die over deze scriptie publiceerde, dat 'men
zich soms verdwaald waant in een biografie over Kuyper, zo talrijk en
onmiskenbaar zijn de overeenkomsten met Paus Nicolaas. Godsdienst
en politieke macht, het is een thema dat Kuyper's leven beheerst heeft.
Met Nicolaas was het niet anders gesteld.'
Bij Paus Nicolaas ging het Kuyper vooral om zijn vindingrijke, krach-
tige en heerszuchtige persoonlijkheid met zijn godsdienstige overtuiging
en zedelijk beginsel. Hij trachtte zich in te denken hoe Nicolaas tot de
ontdekking kwam dat hij zélf de man was die de kerk moest dwingen
naar Gods Raad te handelen:
25
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 374 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 374 Pagina's