Dr. Abraham Kuyper en de Vrije Universiteit - pagina 292
Lohman keerde zich nu ook publiek af van een universiteit die op ge-
reformeerde beginselen was gegrond. Voortaan poogde hij de stichting
van bijzondere leerstoelen aan de rijksuniversiteiten te bevorderen.
Kuyper had geen vrede met de kritiek van Lohman. Hij besprak zijn
brochure in zestien Herautartikelen. Daarna begon hij opnieuw met een
slotserie van drie artikelen. Toen was hij nog niet klaar en volgde nog
een nieuwe serie van vier artikelen. Deze laatste artikelen gingen over:
'Is onze kennis van de waarheid gelijk aan die waarheid zelve?' Daarop
volgde, nog steeds naar aanleiding van de brochure van Lohman, een
discussie met dr. D.J. de Geer over de betekenis van de geschiedenis, en
met pater Th. F. Bensdorp over de pluriformiteit der waarheid.
Op de hoofdzaken van Lohmans kritiek ging Kuyper breed in, maar
niet op de fijne puntjes. Dan onttrok hij zich aan het gestelde probleem,
met opmerkingen zoals: 'deze grove, op niets steunende, en door niets
gerechtvaardigde beschuldiging.'
Het kernpunt van het geschil met Lohman, dat de senaat van de VU
in plaats van de gereformeerde beginselen tot grondslag nam een metho-
de om de calvinistische beginselen uit de geschiedenis na te speuren, wil-
de Kuyper niet zien. Kuyper ontkende dat hij te Leiden een methode had
geleerd.
'De heer Lohman acht dan, dat Dr Kuyper vooral aan de "methode"
der Leidsche hoogleeraren veel verplicht is.'
Welnu, schreef hij, 'dat in die dagen aan de beoefening der methodo-
logie te Leiden zoo goed als niets gedaan werd. Schrijver dezes althans
heeft er nooit op eenig college iets van gehoord.'
Kuyper was blijkbaar een en ander vergeten, bijvoorbeeld dat hij op
26 april 1885 bij de dood van Scholten had geschreven:
'dat hij het is geweest en geen ander, die het weer aangedurfd heeft,
om onze kerken terug te roepen tot haar reformatorische beginselen.'
En dat had Scholten met een duidelijke methode gedaan, en Kuyper
had daar colleges over gevolgd. Scholten had daar uitvoerig over ge-
schreven in zijn De Leer van de Hervormde Kerk en Kuyper bezat dat
boek. Ook hadden Kuyper en de hoogleraren van de VU juist die metho-
de van Scholten overgenomen in hun Publicatie van den Senaat der
Vrije Universiteit in zake het onderzoek ter bepaling van den weg die tot
de kennis der Gereformeerde Beginselen leidt.
Wat dat betreft had Lohman in de roos geschoten.
De Vrije Universiteit had de gereformeerde beginselen (principiƫle uit-
gangspunten) losgelaten en ingeruild voor het historische calvinisme als
norm voor verder handelen. En die calvinistische beginselen waren te
vinden als men de leidse methode, die Scholten aan Rutgers, Kuyper en
Bavinck had geleerd, volgde.
286
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 374 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 374 Pagina's