Dr. Abraham Kuyper en de Vrije Universiteit - pagina 270

wetenschap van tweeërlei mensheid, vinden we een organische verdeling

van de wetenschappelijke arbeid. Kuypers inzicht in de verdeling der we-

tenschap naar faculteiten geeft een ander aspect van zijn wereldbeschou-

wing weer.

Kuyper ging uit van de dichotomie van ziel en lichaam. De schepping

naar christelijke opvatting was bij hem een organisch geheel, overeen-

komstig de inzichten van de Romantiek. Binnen de schepping was het

onderscheid van ziel en lichaam overeenkomstig oud Grieks en Scho-

lastiek denken voor hem een primair gegeven.

'Met alle Gereformeerden verwerpen ook wij de Trichotomie, althans

voor zoover ze drie substantiën in den mensch stelt. We zijn Dichoto-

misten.'

De mens bestaat niet uit drie maar uit twee substantiën, uit lichaam

en ziel, meende Kuyper in een uiteenzetting over het aantal faculteiten

aan een universiteit. Deze dichotomie leidde bij hem tot vier tegenstel-

lingen en tot vijf faculteiten. De vier tegenstellingen waren trapsgewijs:

God en de schepping, dan de mens en de overige schepping, daarna in

de mens ziel en lichaam, en tenslotte de tegenstelling van de ene mens

en de vele anderen. De vijf faculteiten moesten zich op grond hiervan

met vijf zelfstandige objecten bezighouden.

De vijf faculteiten hadden tot object van studie: Ie God, 2e de schep-

ping zonder de mens, 3e het lichaam, 4e de ziel en 5e de vele mensen.

De theologie moest zich bezighouden met God, zoals God zich open-

baarde. De letteren en wijsbegeerte met de ziel of psyche van de mens.

De geneeskunde met het menselijk lichaam. De juridische faculteit met

de menselijke samenleving. En de natuurwetenschappelijke faculteit

met de kosmos buiten de mens.

Deze organisch gegeven indeling in vijf faculteiten kwam volgens

Kuyper uit 'de hand van de Geest, die boven alle individuen staat.'

De macht van de Geest beheerste 'den gang van het proces der weten-

schap' en bracht 'uit de practijk der historie de juiste idee van het orga-

nisme der wetenschap' aan het licht.

Hij voorspelde dan ook 'dat de cyclus der studiën in den kring dezer

vijf faculteiten rond zal loopen', en het was 'nauwelijks denkbaar, hoe

de practische behoefte van het leven ooit vermeerdering van dit aantal

wettigen zou.'

Het organische denken met daarin vervlochten de dichotomie van li-

chaam en ziel, was zo fundamenteel voor zijn denken, dat hij de inde-

Ung in vijf faculteiten het stempel van de Heilige Geest gaf. Deze visie

lag ten grondslag aan het onderscheid tussen universiteiten en hogescho-

len in de wet op het Hoger Onderwijs van 1905. Voor een technische of

landbouwkundige faculteit had Kuyper geen ruimte in zijn schematiek,

264

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen