Voetstappen in opwaaiend zand - pagina 47

om een aanvullende exegese vroeg Deze bezinning vond plaats op wetenschap

peli|k niveau, waar mogelijk samen met joden, maar ook in leerhuizen die na de

oorlog overal in het land van de grond kwamen Rond de duiding van Jezus

Christus, beschouwd als de toetssteen in de relatie tussen de beide godsdiensten,

ontstonden daar gesprekken, die op den duur ook doordrongen in de officiële

kerkelijke organen De herontdekking van het jood-zijn van Jezus en de daarmee

samenhangende joodse oorsprong van het christendom speelden daarin een

belangrijke rol

Deze ontwikkeling leidde er ook toe dat de historische relatie tussen jodendom

en christendom aandacht kreeg droegen christendom en kerk schuld aan de

eeuwenlange vervolging van de joden' Waren zij medeverantwoordelijk voor de

poging tot vernietiging van het Europese jodendom' Hoe zouden anti-judaisme

en antisemitisme effectief bestreden kunnen worden' Diende de geschiedenis

om redenen van rechtvaardigheid met herschreven te worden, vanuit een ander

perspectieP In dit soort vragen vindt men de tijdgeest terug Immers de westerse

wereld schreef opnieuw haar koloniale geschiedenis, nu vanuit het perspectief

der onderdrukten Dit alles drukte zijn stempel op de veranderende gerefor

meerde wereld Maar er was nog meer en dat speelde zich af in de Nederlandse

samenleving als geheel Ook die was bezig zich te transformeren

Wetenschap en democratisering / /

Het grote publiek regelmatig in kennis stellen van wetenschappelijke resultaten,

IS een betrekl<elijk recent verschijnsel, waarvan de oorsprong ligt m de jaren

zestig In die tijd vonden ingrijpende veranderingen plaats De houding van de

weldenkende burger jegens universiteit en wetenschap wijzigde zich en werd kri-

tischer Het besef drong door dat sommige vormen van wetenschappelijk onder-

zoek meer kwaad deden dan goed Zij waren niet heilzaam, maar bedreigend

Enkele voorbeelden van deze veranderende houding, te beginnen met de kwes

tie van de wetenschappelijke verantwoordelijkheid

Een eerste aanduiding van dit probleem bood een toneelstuk dat destijds volle

zalen trok. De zaak Oppenhetmer van de Duitse schrijver Rolf Hochhut Onder-

werp van dit docudrama was de verantwoordelijkheid van de onderzoeker voor

zijn product, van de kernfysicus voor de waterstofbom De kerngeleerde Oppen

heimer, in dienst van de Amerikaanse regering, kwam om morele redenen m

een cruciaal stadium terug op zijn medewerking aan het onderzoeksproject en

zijn concurrent Teller kreeg ruim baan Een dramatisch en programmatisch gege-

ven van de eerste orde, want hier ging het om de vraag wie neemt welke verant-

woordelijkheid en vanuit welke motieven' Het stuk, vooral een leerstuk, wilde

bewustwording bij het publiek bewerkstelligen In de ogen van velen had Teller

voor establishment en carrière gekozen en Oppenheimer voor humaniteit

45

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen