Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 75

van de grond afgebouwd op basis van de gereformeerde belijdenis.399 Vanaf haar metho­

dologische vooronderstellingen tot haar eindresultaten toe zou ze door en door christe­

lijk moeten zijn."»"" De meeste artsen, zei Kuyper, waren materialisten, ze geloofden niet

aan een ziel. Ware wetenschap moest bedenken dat de mens een eeuwige bestemming

heeft, en dat ziekte in de wereld gekomen is door de zonde. Wetenschap mag dan ook

nooit 'een therapie huldigen die de ziekte zoekt te verklaren buiten het zedelijk leven van

de mens om'."*"' Niet alles wat de arts doet wordt anders door zijn geloof 'Men kan ge­

rustelijk driekwart der dusgenoemde medische wetenschap aan heidenen en Turken

overlaten.' Maar ware medische wetenschap vindt haar voorbeeld in de Christus. 'Hij

predikte de waarheid, en trok ook het land door als de Christus­Consolator voor al wat

leed en krank was. Een Christus, die de waarheid laat verkondigen, is dus slechts een hal­

ve Christus, en wij moeten den geheelen Christus hebben.''^^

Ten tweede zou men hier niet als voor de oude talen met één enkele professor kunnen

volstaan. Kuyper sprak in de jaarvergadering van 1891 van drie leerstoelen: pathologie,

fysiologie en psychiatrie.'^"^ Maar Hermanides vond dat men moest beginnen mt*c do­

centen voor de medische propedeuse, dus met een hoogleraar natuurkunde. Diens

komst moest aan de benoeming van een gewone medicus voorafgaan, en zelf zou hij dan

ook bedanken, indien hij nu werd aangezocht.**"* Zijn conclusie luidde, dat de proble­

men voorlopig nog onoplosbaar waren. Kennelijk was de tijd nog niet gekomen. Was het

zover, dan zou de Heere daarvoor ook wel de mannen aanwijzen.'*5 Hermanides placht

dan ook op suggesties over te benoemen kandidaten nogal terughoudend te reageren.+^

De eigenlijke initiatiefnemer voor de medische faculteit is dan ook niet de arts Her­

manides geweest, maar de theoloog Lucas Lindeboom, docent aan de theologische

school te Kampen. Lindeboom had al in 1875 c^i" brochure geschreven over de christe­

lijke zorg voor zieken, krankzinnigen, doofstommen en blinden. Zijn bijzondere aan­

dacht ging uit naar de patiënten die men destijds krankzinnigen noemde. Hij nam in

1884 het initiatief tot oprichting van de Vereeniging tot christelijke verzorging van

krankzinnigen en zenuwlijders in Nederland'*"^, die zeer voortvarend te werk ging. Al in

1886 werd de stichting Veldwijk te Ermelo geopend, in 1892 volgde Bloemendaal te

Loosduinen, in 1895 Dennenoord te Zuidlaren.'** De gereformeerde levensovertuiging

speelde hier bij de behandeling een centrale rol. De Vereeniging nam daarom afstand

van de gangbare, overwegend somatisch georiënteerde psychiatrie. Het verband tussen

religie en psychiatrie werd als fundamenteel beschouwd.'9 In vu­kringen vond Linde­

booms streven een pleitbezorger in de curator W. van den Bergh**'", en velen waren zo­

wel bij Lindebooms vereniging als bij die van de Vrije Universiteit aangesloten.'*"

Lindeboom heeft zijn denkbeelden nader uiteengezet in een rede over de betekenis

van het christelijk geloof voor de geneeskundige wetenschap.*'^ Hij zag als de kernvra­

gen van de geneeskunde: wie is de mens, wat is het lichaam, wat is de ziel, wat is ziekte

en vanwaar komt zij, wat is gezondheid, is er verband tussen gezondheid en zedelijk ver­

val.? Op al deze vragen vond men het antwoord in de Schrift. Een nadere uitwerking gaf

ALLEEN OP WEG 1880-1905 71

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen