Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 303

UvA. Het is een aanval op het hele maatschappelijke bestel, waarbij het openbreken van

de universiteit slechts middel is.7^ Zo oordeelde ook Sizoo. 'Het bestuur gaat er van uit,

dat de onrust onder studenten niet een incidentele en tot de universiteit beperkte aange-

legenheid is. De universiteit wordt als aangrijpingspunt gebruikt, maar de doeleinden

van de akties strekken zich uit tot de gehele maatschappelijke orde.'77 Slordige kleding

en nonchalante omgangsvormen droegen niet bij om het vertrouwen van vooral de oud-

ste generatie in de studenten te versterken.7** De hoogleraar Gerbrandy nam ontslag om-

dat hij geen ruimte meer zag 'voor een vrije en onafhankelijke vorming van wetenschap-

pelijke overtuigingen'.79 Pharetra gaf hem bij het afscheid een woord van waardering

mee. Natuurlijk zou het beter zijn als hoogleraren zich aanpasten aan de nieuwe verhou-

dingen, en liever nog, zelf voorop gingen. 'Maar als dat nou eenmaal niet blijkt te kun-

nen, is ontslag - liefst vrijwillig, zo nodig gedwongen - uiteindelijk de enige logische

konsekwentie.'^"

Wie opmerkzaam luisterde naar wat de activisten zeiden en met aandacht las wat ze

schreven, kon eigenlijk ook geen andere dan sombere conclusies trekken, indien hij deze

mensen op hun woord wilde geloven. Daar staat tegenover, dat het maatschappelijk be-

stel overeind is gebleven. De revolutie is nooit gevolgd. Sommigen waren daar dan ook

niet bang voor, en zagen de toestand niet zo somber in. We kunnen gerust met hen in zee

gaan, meende Kiers, de coördinator studentenaangelegenheden. Het is waar, ze eisen

veel. 'Maar ik dacht dat deze avantgarde van misschien vijf procent van de studenten

niet de slechtste was.' En we moeten ons vooral niet met de rug tegen de muur laten

dringen. 'Je kunt beter zelf het vertrouwen schenken dan je concessies laten afdwin-

gen.'^' Kiers heeft de Vrije Universiteit spoedig verlaten. De gedachten die hij hier uit-

sprak werden echter door velen gedeeld. Aan de ene kant verraden ze een zekere angst:

laten we toegeven om erger te voorkomen. Aan de andere kant ontkennen ze juist dat er

werkelijk gevaar dreigt. Die studenten zijn niet zo kwaad als het schijnt, integendeel, het

zijn de beste elementen die op de golven van de democratiseringsbeweging boven komen

drijven. De twee argumenten van deze redenering zijn logisch niet met elkaar verbon-

den, wel emotioneel. Langs beide wegen kon men zichzelf moed inspreken, en met toe-

geven de directe moeilijkheden uit de weg gaan. En misschien ook hadden sommige van

deze quasi-bevreesde bestuurders eigenlijk Machiavelli tot hun schutspatroon gekozen.

Want al wordt het nergens zo uitgesproken, achter de vergoelijking van de studentenac-

ties kon ook tactiek schuilgaan om met sussende woorden het wantrouwen weg te ne-

men.

Zo verleende de senaat in 1969 medewerking aan de voorlichtingsdagen, die onder de

naam 'Invutasie' de nieuwe studentenlichting wegwijs moest maken in de universitaire

wereld. Dertien onderwerpen kwamen daar aan de orde, zoals revolutie, communisme,

onderwijs en samenleving, de consumptiemaatschappij, litteratuur en engagement, un-

derdog-underground, vrede en dienstplicht.**^ Dat de Vrije Universiteit een christelijke

instelling was, valt uit het programma niet af te leiden. Maar aan de suggestie dat weten-

IN DE SCHADUW VAN MARX 1969 1980 299

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen