Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 216

het ene onscheidbaar van het andere? Van der Horst noemde in 1955 de medische facul-

teit de ontmoetingsplaats van 'twee activiteiten van het christelijk geloof: de calvinisti-

sche wetenschap en het werk der barmhartigheid'5S9^ de term calvinistisch hier gebezigd

in de algemene zin van gebonden aan de Schrift. Het belette Van der Horst niet als eer-

ste vu-hoogleraar tevens een benoeming te aanvaarden aan de stedelijke universiteit,

maar zijn wetenschap werd toch wel zo bijzonder geacht, dat alle communisten in de

Amsterdamse gemeenteraad tegen de benoeming stemden.s*"" Waarschijnlijk echter

stemden ze meer tegen een geloof dan tegen een persoon. Het bleek ons al eerder dat Van

der Horst wel zei uit te gaan van een christelijke antropologie, maar aan dat begrip geen

nadere invulling gaf s*" In 1952 stelde hij bij monde van de medische faculteit voor, A.L.

Janse de Jonge te benoemen tot lector voor de medische psychologie. Alle aanhangers

van de wijsbegeerte der wetsidee maakten bezwaar: Vollenhoven, Dooyeweerd, Zuide-

ma. Lever, Stolk en Jonker. Zij misten bij hem een echt christelijke antropologie. De cu-

ratoren waren er ook niet geheel gerust op. Janse de Jonge werd ten slotte wel benoemd,

maar niet als lector. Voorlopig moest hij tevreden zijn met een tijdelijke leeropdracht.5^^

Voor Van der Horst en zijn medewerkers was christelijke wetenschap toch kennelijk een

wat moeilijk invulbaar begrip.

Van de drie nieuwelingen telt in ons verband alleen Lindeboom. Knoppers vertrok al

in 1952 naar de Verenigde Staten.'^-* Stolk was van het begin af omstreden. Lindeboom

wilde hem niet^^*^ en de gezamenlijke Nederlandse hoogleraren in de anatomie spraken

hun zorg over de benoeming uit.'^s Hij zou in 1963 ontslagen worden wegens frauduleu-

ze onderzoekspraktijken. Gerrit Arie Lindeboom was een kleinzoon van Lucas Linde-

boom, die zo'n ijverig propagandist was geweest voor een christelijke psychiatrie. Lin-

deboom was voorstander van de psychosomatische geneeskunde van Paul Tournier, die

het scherpe onderscheid tussen lichaam en ziel liet varen, en de zieke beschouwde als een

psychosomatische ondeelbaarheid. Maar Lindeboom wilde meer: naast lichaam en ziel

ook de geest, het door de apostel Paulus gehanteerde begrip pneuma. 'In en door het

pneuma kan de mens een wet des geestes aanvaarden en ervaren, die strijdt met de wet

des vleses, dat wil zeggen van het psychosoma.' Wat Paulus vlees noemt, omvat immers

zowel soma als psyche.5*"^ Zo'n uitspraak kan alleen christelijke wetenschap doen, maar

dan heeft ze tevens haar grens bereikt. Het pneuma, de Geest uit God, is ook voor de ge-

lovige medicus niet onderzoekbaar. Zo komen we toch uit bij de christen-arts. Zijn we-

zenlijke kenmerk blijft dat hij christen is, en met de patient als medegelovige kan spre-

ken.

De wis- en natuurkundige faculteit maakte een spectaculaire groei door. Alle bestaan-

de vakken kregen uitbreiding, biologie werd in het aanbod opgenomen, en er kwam een

aparte leerstoel voor de geschiedenis van de natuurwetenschappen, voor Nederland een

primeur.5''7 De nieuwe hoogleraar, R. Hooykaas, voelde zich aan een christelijke univer-

siteit precies op zijn plaats. Velen achten het verkeerd, schreef hij in het VU-hlad^^^, te

spreken van 'christelijke natuurwetenschap'. Maar juist het omgekeerde is waar. 'Voor

212 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen