Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 413

1980-2005

Na 1980 was de democratie vrij spoedig over haar hoogtepunt heen. Formeel kan men

het einde stellen op 1998, met de opheffing van de universiteitsraad. Maar ze was toen al

tot een lege vorm geworden, en Marx had sinds lang het veld geruimd. Nu zou er dus

ook weer rust en gelegenheid zijn zich te bezinnen op de gevolgen van de grondslagwij-

ziging. Inderdaad heeft de Vereniging haar doel nieuw omschreven, in 2001. In het jaar-

verslag nam het wel de oude formule nog op, maar zij stelde zich nu ten doel vanuit de

grondslag wetenschappelijk christelijk onderwijs en onderzoek te bevorderen ten dien-

ste van de samenleving en van de informatievoorziening en bezinning over vraagstukken

van wetenschap, levensbeschouwing en samenleving. De missie van de Vrije Univer-

siteit kreeg uitdrukking in soortgelijke bewoordingen. 'Voortbouwend op de christelijke

traditie waarin zij wil staan hecht de Vrije Universiteit grote waarde aan een verantwoor-

de beoefening van wetenschap, en wil zij fungeren als platform voor discussie over de re-

latie tussen wetenschap, levensbeschouwing en samenleving.'

Al klinkt het niet precies zo als in 1880, wie de gezindheid van de stichters had be-

waard, kon ook met deze nieuwe formules zo leven en werken als Kuyper, Woltjer en

Fabius het meer dan een eeuw geleden hadden voorgedaan. En ook een Vollenhoven,

een Dooyeweerd, een Rookmaaker of een Strengholt had zich niet belemmerd hoeven te

voelen door de veranderde doelstelling. De Vrije Universiteit wil immers nog altijd we-

tenschappelijk christelijk onderwijs en onderzoek bevorderen. Het verschil is dan ook

niet dat thans wordt afgesneden wat bij de oprichting de enige rechtvaardiging van het

bestaan was. Maar wat wel veranderde in de loop van honderd vijfentwintig jaar, is dat

het oude ideaal van christelijke wetenschap gedaald is tot de status van variant. Het heeft

recht van spreken, maar is dan slechts een stem in het plurale koor.

De Vrije Universiteit blijft waarde hechten aan de christelijke traditie. Zij vindt het

belangrijk dat zij toonaangevende vertegenwoordigers van die traditie in haar midden

telt, zonder hen overigens aan te moedigen. Christelijke gezindheid kan een rol spelen

bij de selectie van personeel, maar is geen voorwaarde voor benoeming. De oude dispen-

satieregeling bestaat niet meer, en de variatie is thans breder dan het christendom. Ieder

komt binnen op zijn eigen voorwaarden. Dat er betrekkelijk veel christenen aan de Vrije

Universiteit werkzaam zijn heeft daarom iets van een toeval. Een gelukkig toeval mis-

schien in de opvatting van de bestuurders, maar niet een resultaat van beleid.

Dat kan het ook niet zijn, omdat al vroeg in de jaren tachtig levensovertuiging als punt

twee is ingeschaald, en wetenschappelijke kwaliteit als punt één. Die beslissing werd ge-

zien als onvermijdelijk, omdat het ministeriële bezuinigingsstreven slechts rekening

hield met twee criteria: studentenaantal en wetenschappelijke kracht. Geen enkele mi-

nister legde bereidheid aan de dag, het bijzonder karakter van de Vrije Universiteit in het

geding te brengen. De vu-bestuurders hebben daar evenmin op aangedrongen, vermoe-

delijk in de verwachting dat de geldgever zich voor dat argument toch ongevoelig zou to-

nen.

PRIVATISERING VAN GELOOF 1980-2005 409

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen