Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 301

Dezelfde Veringa die voor de Wet Universitaire Bestuurshervorming verantwoordelijk

was geweest, kwam in 1971 voor de dag met een voorontwerp tot herstructurering van

het hoger onderwijs. Een academische studie moest voortaan in vier jaar voltooid wor-

den. De inschrijvingsduur mocht in geen geval de zes jaar overschrijden. Het kandi-

daatsexamen verviel. TegeHjk zou voor alle studierichtingen aan het einde van het eerste

jaar een propedeutisch examen ingevoerd worden, dat eventueel een jaar later kon wor-

den herhaald. Voor een beperkt aantal studenten zou verlenging van de studie met een

zogenaamde tweede fase mogelijk zijn.^^ Daarom sprak men van de tweefasestructuur,

en die naam zullen we van hieraf gebruiken, maar eigenlijk was het de oude wijn in niet

eens heel nieuwe zakken.

Het was precies dezelfde drank die Posthumus in zijn nota al had uitgeschonken. Wel

was de situatie waarin Veringa zijn idee lanceerde nogal ingrijpend veranderd. Enerzijds

was in het universitaire bestuur de invloed van de tegenstanders sterk toegenomen. Elke

student moest hier wel een aantasting van bestaande rechten in zien. Anderzijds hadden

de democratiseringsperikelen de sympathie voor het hoger onderwijs bij pers en politiek

nogal doen dalen. De vraag of vier jaar lang genoeg was om een volwaardige opleiding te

verzorgen kreeg noch van Kamerleden noch van journalisten wezenlijke aandacht. Zij

stemden allen in met de commentator in het NRC Handelsblad, dat er nu eindelijk paal en

perk gesteld zou worden 'aan de catastrofale overbevolking van het wetenschappelijk

onderwijs'.^^

Het universitaire verzet maakte dan ook geen indruk, hoewel het breed gedragen

werd door alle geledingen. De invoering van zo'n systeem, zei Van Nes in zijn laatste

jaarrede van 1979, is een revolutionaire ingreep in het Nederlandse stelsel van hoger

onderwijs. 'Zo'n ingreep kan alleen weloverwogen, goed doordacht en voorbereid, ge-

dragen door een brede politieke consensus, geleidelijk in een reeks van jaren in goed

overleg plaats vinden.' Het voorliggende ontwerp zou dan ook nog aanzienlijk in kwa-

liteit moeten toenemen.^ Van Nes ging niet in op de vraag hoe die catastrofale overbe-

volking van het wetenschappelijk onderwijs eigenlijk was ontstaan. Als universitaire do-

centen het over één ding eens waren, was het wel dat de studenten slechter dan voorheen

op de studie voorbereid waren.7 De afschaffing van de eindexamens oude stijl van gym-

nasium en hbs en hun vervanging door het vwo was gegaan ten koste van de breedte en

de diepte beide. De aankomende student kende minder talen, was gebrekkiger opgeleid

in de bètavakken, en haalde in het beperktere aantal onderdelen waarin hij geëxamineerd

was niet het vroegere niveau. En toch zou deze slechter opgeleide abituriënt de academi-

sche studie in korter tijd moeten volbrengen. Door verlaging van de eindexameneisen

was het aantal gediplomeerden flink toegenomen, maar de geschiktheid voor de studie

was juist gedaald. De rechte manier om het aantal studenten te beperken zou allereerst

bestaan moeten hebben in verzwaring van de toelatingseisen. Toen de politiek dat pro-

bleem niet zag, bleef er weinig anders over dan ook het universitaire niveau te verlagen.

De tweefasestructuur heeft echter een lange aanloop gekend voordat ze werkelijk-

:N DE S C H A D U W VAN MARX 1969-1980 297

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen