Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 265

sofie,'*3 later natuurlijk ook de kunstgeschiedenis, en meer incidenteel de geschiedenis.

Ten slotte kan in dit verband nog vermeld worden dat directeuren de Vrije Universiteit

zeer beslist internationaal beschouwd wilden hebben als een gereformeerde universiteit.

In 1968 schreven zij voor, dat deze instelling in andere talen als volgt moest worden be-

titeld: Université Libre Reformée, Freie Reformierte Universitat, Free Reformed Uni-

versity, Universidad Libre Reformada.'^"* De simpele toevoeging 'vrij' gaf dus volgens

directeuren het wezenlijke kenmerk niet duidelijk genoeg aan.

Vanaf de jaren zestig echter zien we deze oude patronen veranderen. Verschillende

oorzaken werkten daartoe samen. Deels riep de Vrije Universiteit het over zichzelf af

Geen enkele gereformeerde kerk in het buitenland onderschreef de nieuwe bijbelbe-

schouwing die in vu-kringen overheersend was geworden. Dengerink, de secretaris van

curatoren, bezocht in 1967 de Verenigde Staten, en bevond dat christelijke instellingen

in dat land de ontwikkelingen aan de Vrije Universiteit volgden met interesse, maar

vooral met zorg.'^5 Zij vervreemdde zich van haar oude vrienden, en kwam internatio-

naal gezien terecht in een confessioneel isolement. Die vertrouwensbreuk heeft op het

Amsterdamse beleid overigens weinig invloed uitgeoefend. De Vrije Universiteit raakte

niet aan het twijfelen, en bleef overtuigd dat de eenmaal ingeslagen koers ook de juiste

was.

Van haarzelf uit gezien waren twee andere oorzaken belangrijker. Voor de betrekkin-

gen met Zuid-Afrika gold, dat die in toenemende mate beïnvloed werden door de kritiek

op het apartheidsbeleid. De senaat nodigde in 1961 nog wel een voorstander van dat be-

leid uit voor een serie gastcolleges, de filosoof H.G. Stoker, maar er waren leden die dat

betreurden, en de rector - Smitskamp - beloofde zijn opvolger op het probleem te zul-

len attenderen, 'teneinde complicaties te voorkomen'.'^* Het corps had al in 1959 de film

Tranen over jfohanneshurg vertoond,'*'' en in i960 verdedigde K. Roskam bij mevrouw

Van der Molen een dissertatie die tegen de apartheid gericht was.'*^ Toen Van Riessen

het in 1968 voor de Zuid-Afrikaanse regering opnam, leidde dat tot ordeverstoringen tij-

dens zijn colleges. '*9 Meer en meer werd de Vrije Universiteit er afkerig van haar relaties

met Potchefstroom op de oude voet voort te zetten.

De hoofdoorzaak echter was de derde. De Vrije Universiteit veranderde geleidelijk

van een gereformeerde in een oecumenische universiteit, waar over de Wereldraad van

Kerken met groot respect gesproken werd. '9 Voor haar waren de vroegere geestverwan-

ten hoe dan ook al minder interessant. Als zij dacht aan het buitenland, kwamen haar

allereerst de ontwikkelingslanden in de zin. Het ene versterkte hier het andere. Binnen

de Anti-Revolutionaire Partij groeide in de jaren zestig het besef dat het welzijn van de

derde wereld in snel tempo uitgroeide tot het grote probleem van de internationale po-

litiek, en De Gaay Fortman was een van de eersten geweest om daar de aandacht bij te

bepalen.'9' Op een congres in 1958 georganiseerd door het corps had hij eveneens een

memorandum overgelegd over 'hulp aan minder ontwikkelde gebieden'. Een volgend

congres, drie jaar later, was geheel aan dat onderwerp gewijd.''^ De belangstelling voor

DIENENDE WETENSCHAP 1955 196S 261

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen