Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 42

kleine aantal studenten aanvankelijk niet voor. Alleen in 1893 was er te grote toeloop bij

Kuypers college esthetiek, maar dat werd dan ook met speciaal verlof van de rector bij-

gewoond door 'een kring van zusters'.'^' Als reguliere studentes zouden vrouwen eerst

een jaar of twaalf later hun intrede doen. Voor alle studenten gold, dat ze pas toegang

hadden tot de examens in de faculteit van hun keuze, als zij eerst een propedeutisch exa-

men hadden afgelegd. Elders was die verplichting door de wet van 1876 afgeschaft, maar

de jonge universiteit verkoos de traditie te handhaven. Woltjer gaf Grieks en Latijn,

waarbij het Latijn voertaal was, ook voor de studenten'^^, Kuyper verzorgde het onder-

wijs in de Nederlandse letterkunde. De theologen moesten bovendien nog examen doen

in het Hebreeuws en de Hebreeuwse antiquiteiten, de juristen in de Romeinse oudhe-

den.'^3 Spoedig is de filosofie aan de rij verplichte vakken toegevoegd.'^* Woltjer was

met deze regelingen zeer ingenomen, en Rutgers zag er een eis van beginsel in. '^s De stu-

denten in de rechten dachten er anders over, maar maakten met protesten nog geen en-

kele kans.'^^

De Vrije Universiteit stelde dus hoge eisen, ook voor de eigenlijke vakstudie. De the-

ologische faculteit beroemde zich erop dat zij aan de hoofdvakken veel meer tijd besteed-

de dan de openbare universiteiten.'^7 Rutgers ontwierp een studieprogram dat vier jaar

lang van de student 54 uur per week vroeg, en in de vakantietijd 42 uur.'^* Colleges wa-

ren daarbij inbegrepen. Hun aantal varieerde, maar met stijgende tendens. Omstreeks

IQOO was het opgelopen tot 23 uur.'^9 Het eigen karakter van de Vrije Universiteit toon-

de zich onder meer in de aparte naam voor de godsdienstwetenschappen, op de Series

Lectionum door Hoedemaker aangekondigd als 'historia idolatriae'.'3 Kuyper noemde

dat vak elenctiek'3', maar dat betekende nog altijd 'geschiedenis van de pseudo-reli-

gie'.'3^ Ten behoeve van toekomstige zendelingen werd in 1899 dr. A.A. Fokker aange-

trokken om onderwijs te geven in het Javaans.'33 Spraaklessen voor aanstaande predi-

kanten werden sinds 1886 gegeven door Aafke Kuipers, de eerste vrouwelijke docent.'3*

De zeventiende eeuw drukte aan de Vrije Universiteit een zwaar stempel op de theo-

logie. Ze was calvinistisch in de geest van Voetius, met groter aandacht voor dogmatiek

dan voor exegese'35, die volgens de studenten bij Rutgers weinig tot haar recht kwam '3^

Noch hij noch Hoedemaker'37 heeft overigens in deze periode de leidende rol gespeeld

in het onderwijs. De eerste plaats kwam onbetwistbaar toe aan Kuyper. Daarover zijn de

getuigenissen eensluidend. 'Hij gaf schitterend college,' herinnert zich F. W. Grosheide,

'hij nam de mensen helemaal mee."3* 'Met onbegrensd vertrouwen hoorden wij hem

aan en dronken zijn woorden in,' zegt een ander; 'wij hebben van hem geleerd, ootmoe-

dig te buigen voor de majesteit van het Woord Gods. Geleerd, dankbaar en met piëteit

te aanvaarden de schat van onze belijdenisgeschriften. Geleerd, ons aan te sluiten bij de

gereformeerde vaderen.''39 Het dogma werd door hem niet koel abstract of dor verstan-

delijk weergegeven, aldus Ferwerda. 'Het kwam op ons af als een macht, de macht van

de waarheid Gods.'"* Zo probeerde Kuyper de eis te vervullen die hij in zijn eerste rec-

torale oratie van 1881 over 'de hedendaagsche schriftcritiek' onder woorden had ge-

38 EEN HOEKSTEEN IN HETVERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen