Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 176

en geloven: wetenschapsbeoefening en geloofsbeleving vloeiden bij hem in elkaar

Qygj. 289 f^jj beoefende de wetenschap als calvinist. De gereformeerde dogmatiek was

voor de theoloog Waterink het leidend beginsel van de psychologie.^^" Wel verre van die

binding als een hindernis te ervaren, was 'calvinistisch' voor hem een term die de hoog-

ste waardering uitdrukte. Was iemand hem sympathiek, maar helaas niet gereformeerd,

dan had hij de neiging deze persoon als 'een onbewuste calvinist' te beschouwen.^^'

Psychologie werd destijds gezien als een onderdeel van de filosofie, zodat Waterink

een leerstoel bezette in de faculteit der letteren en wijsbegeerte. Laboratoria en prac-

ticumruimten waren daar een onbekend verschijnsel, maar Waterink veranderde dat

meteen. In 1927 begon hij al met het psychotechnisch laboratorium, in 1931 volgde het

Paedologisch Instituut. Gestimuleerd door hun snelle groei kregen beide in 1938 een

dochterinstelling in Arnhem.^^^ Voor al dat werk vond Waterink externe financiers. Het

Paedologisch Instituut dankte mede zijn ontstaan aan de Vereeniging tot Opvoeding en

Verpleging van Idioten en Achterlijke Kinderen.^93 Al met al, constateerde rector Wille

in zijn jaarrede van 1935, beschikte Waterink over 'een heelen staf van assistenten'^94^

een ongekend verschijnsel in een alfa-faculteit. Waterink de manager en zakenman toon-

de zich hier van zijn sterkste zijde. Het instituut was dan ook een erkend pronkstuk van

de Vrije Universiteit, dat zowel in de vu-film als in de propagandabrochure van 1936 een

prominente plaats bezette.^^s En Waterink was daar de baas. Personeel dat zich aansloot

bij een niet-christelijke vakbond werd onverbiddelijk ontslagen.^'6

Het Paedologisch Instituut in de Vossiusstraat richtte zich op moeilijk opvoedbare

kinderen, niet alleen op hen die destijds achterlijken en idioten werden genoemd. Het

psychotechnisch laboratorium onderzocht mensen op hun geschiktheid voor een func-

tie of beroep. Typerend voor Waterink was dat het dan steeds ging om de totale mens,

niet enkel om speciale beroepsgerichte vaardigheden. 'Zijn streven, zijn verantwoorde-

lijkheidsgevoel, zijn betrouwbaarheid, zijn vermogen om zich aan te passen en te schik-

ken, zijn liefde voor de zaak, zijn omgang met meerderen. Niet door gebrek aan capa-

citeiten, maar door karakterfouten zijn de meeste mensen mislukt.'^'^ Er waren dan ook

veel grote bedrijven, beweerde althans de vu-reclame, die geen personeel aannamen

zonder advies van Waterinks laboratorium.^9» In elk geval heeft het een belangrijke bij-

drage geleverd tot de naamsbekendheid van de Vrije Universiteit.

Het past bij Waterink, die we al hebben leren kennen als een ijverig propagandist. Hij

was ook bereid bij te dragen uit eigen beurs. In 1936 beloofde hij uit de inkomsten van

zijn 'persoonlijke consultatieve practijk' alles af te staan wat hij meer zou ontvangen dan

duizend gulden.^9? Het kan best een aardig bedrag geweest zijn. Waterink was naast pe-

dagoog ook therapeut, steeds in de weer hulp te bieden aan kinderen of volwassenen, die

'door God op zijn weg geplaatst waren'.3 Later hield hij wekelijkse spreekuren, die

enorm konden uitlopen.3' In zijn correspondentie bevinden zich vele zeer persoonlijke

brieven met vragen om hulp bij alle mogelijke levensproblemen. Zijn antwoorden zijn

duidelijk en concreet. 'Ik zou u aanraden met uw handen weg te blijven uit de streek tus-

172 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen