Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 183

gres: 'Dit schijnt wel de onvermijdelijke strijd in het leven van elke wetenschappelijke

geloovige te zijn, dat hij leeren moet de naïveteit van zijn geloofsvoorstelling te verliezen

en desondanks zijn geloof te behouden.'^^* In zijn rede van 1930 zegt hij het zo^^'^ dat het

objectieve karakter van de natuurwetenschap haar voor een groot deel onafhankelijk

maakt van de wereldbeschouwing van de onderzoeker. De invloed van het geloof zal zich

voornamelijk doen gelden in de sfeer waarin het onderzoek wordt verricht. Voor de

christen is dat de sfeer der aanbidding. Dan zal zijn wereldbeschouwing een corrigeren-

de functie hebben bij de interpretatie van de gevonden resultaten. In de grond van de

zaak verschilt Sizoo dus niet van Coops. Voor beiden is geloof een maatstaf die achteraf

wordt aangelegd, geen fundament om op te bouwen.

Coops en Sizoo spreken beiden de wens uit dat het komen mag tot nadere wijsgerige

bezinning op deze vragen. Coops noemt daarbij uitdrukkelijk de naam van VoUenhoven,

maar nergens blijkt dat hij of Sizoo daartoe ooit met zijn ambtgenoot voor filosofie heeft

samengewerkt. Koksma heeft dat contact wel eens gezocht. Gesprekken met filosofen,

schreef hij Vollenhoven^^^ in 1932, waren voor hem altijd zinledig geweest, 'wijl zij aller-

lei vage, in ieder geval slechts qualitatieve begrippen verbinden aan de quantitatieve be-

palingen der wiskunde'. Van VoUenhoven verwacht hij meer. Als echter de twee van ge-

dachten gewisseld hebben, heeft dat niet veel opgeleverd. Toen Koksma een jaar later

voor de jaarvergadering sprak over de christen en de wetenschap, kwam hij niet verder

dan de algemene stelling dat God de wereld en de mens heeft geschapen. 'De schriftge-

loovige onderzoeker heeft dus een fundament om op te bouwen.'^^' Maar de vraag of dat

gevolgen heeft voor de wiskunde stelt hij niet.

Werd aan de Vrije Universiteit dan wezenlijk net zo gewerkt als aan de openbare fa-

culteiten? De aangeboden stof was dezelfde. Maar de chemicus A.J.C, de Groot wenste

toch zijn leermeester Coops bij zijn vijfentwintigjarig jubileum geluk met 'uw arbeid in

dienst der christelijke wetenschap', en dankte voor de vele gesprekken, waarin Coops

het zo beslist gezegd had: 'Waaraan ik ook moge twijfelen, nooit aan het feit dat Christus

onze Zaligmaker is, en de studie der wetenschap eer mijn geloof bevestigt dan de twijfel

doet geboren worden.'^^^ Die vroomheid, die christelijke sfeer, lijkt meer dan een eigen

wetenschapsopvatting kenmerkend geweest te zijn voor de nieuwe faculteit. Koksma

maakte indruk door de wijze waarop hij zijn college opende met gebed.3^9 Grosheide

leefde zo, dat het evangelie van Jezus Christus voor hem een program was.^^o Van Dalen

spoorde nalatige studenten aan trouw de catechisaties te bezoeken en preekte zelf in de

openlucht, als er bij excursies in het buitenland geen kerk in de buurt was.^'i Dat is wat

we meekregen en niet meer hebben losgelaten, zei K. van Nes meer dan veertig jaar na

zijn studententijd, 'het idee van wetenschap beoefenen en onderwijs bevorderen op ba-

sis van christelijk leven. Dat hebben de mensen die mij destijds hebben opgeleid toen zo

gezien en dat hebben ze wel aan mij overgedragen.'^?^ De latere hoogleraar W.Th. Nau-

ta gaf in zijn dissertatie over diarylmethylen aan die gevoelens uitdrukking, door te ope-

nen met een aanhaling uit het boek Openbaring (4:11): 'Gij, Heere! Zijt waardig te ont-

CHRISTELIJKE WETENSCHAP. 1926-1955 179

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen