Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 392

De medische faculteit van de Vrije Universiteit verloor tachtig arbeidsplaatsen, evenveel

als bij de vorige operatie, die nog niet eens voltooid was. De minister besliste zelf over de

opheffing van studierichtingen en de verplichting combinaties te vormen.^7? Voor een

relatief kleine universiteit zag het er allemaal nogal bedreigend uit. De uitkomsten zijn

meegevallen. Maar ik herinner mij wel dat ik daags na de uiteindelijke ministeriële be-

slissing bezoek kreeg van George Puchinger, die over goede Haagse contacten beschik-

te. Hij wenste mij geluk, dat geschiedenis aan de Vrije Universiteit had overleefd. Maar

het gevaar was heel dichtbij geweest. 'De engel des doods is aan deze deur voorbijge-

gaan.'

Het was niet de laatste aflevering van het hogeronderwijsfeuilleton. Toen in 1994 het

eerste kabinet-Kok aantrad, gaf Brinkman tegenover het verenigingsbestuur te kennen

dat de recentelijk aangekondigde bezuinigingen nog veel zwaarder waren dan alles wat al

was voorafgegaan. In de verhouding tot de politiek was er iets geknapt. De toestand was

nu zo ernstig dat er een breuk dreigde tussen de overheid en de universiteiten.^7** Tot een

breuk is het niet gekomen. Maar van een echte dialoog is al decennialang geen sprake

meer.

ONDERZOEK ONDER CONTROLE

Vanaf het kabinet-Biesheuvel, dat aantrad in 1971, heeft elke minister van Onderwijs en

Wetenschappen op zijn manier bijgedragen aan het bezuinigingsproces. Het zijn vooral

Deetman en J. Ritzen geweest die het felst gestreden hebben om de erepalm van groot-

ste bezuiniger, maar zij hebben dan ook het langst de ministeriële verantwoordelijkheid

mogen dragen. Minister A. Pais heeft slechts één termijn gediend, in het eerste kabinet-

Van Agt (1977-1981), en toch in die vier jaar naam gemaakt met de invoering van de zo-

genaamde voorwaardelijke financiering. Het plan werd gepresenteerd in de Beleidsnota

Universitair Onderzoek (Buoz-nota), en stelde voor bij de bekostiging van al het onder-

zoek voortaan twee categorieën te onderscheiden. Er was in de eerste plaats de vaste

onderzoekstaak die gekoppeld was aan onderwijsbelasting en studentenaantallen. Die

zou betaald worden uit de zogenaamde opslagfinanciering. Een aanzienlijk deel van het

onderzoek echter zou gefinancierd worden op basis van uitgewerkte voorstellen. Toe-

kenning van gelden voor dit onderzoek werd afhankelijk gesteld van de kwaliteit van de

plannen en te zijner tijd ook van de resultaten. Daarom sprak men van voorwaardelijke

financiering. De onderzoeksprogramma's zouden samenhang moeten vertonen en

mochten niet te klein van omvang zijn.

Deze werkwijze was bij de bètawetenschappen al gebruikelijk. Landelijke planning en

vorming van grote onderzoeksgroepen was daar de normale organisatievorm. Bij de alfa-

en gammawetenschappen veroorzaakte de voorwaardelijke financiering enige conster-

natie. Was het nieuwe systeem wel geschikt, vroeg rector Verheul zich in zijn jaarrede

van 1983 af, voor die faculteiten 'waar veel, wellicht het beste onderzoek, een overwe-

388 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen