Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 155

denten in de theologie bestond voor Barths werk grote belangstelling. 'Velen in mijn

vriendenkring lazen Barth van A tot Z,' verzekert ons Verkuyl. "^7 Barth bracht na zijn le-

zing te Amsterdam op 24 maart 1939 ook een kort bezoek aan de sociëteit in de Korte

Leidse Dwarsstraat.'^^ De lezing was nogal over de hoofden heengegaan. 'Op zichzelf is

dat nu ook nog het ergste niet,' verzucht de verslaggever in het corpsblad Tuba, 'nie-

mand kan van ons eischen dat we dit allemaal door hebben. Maar we zijn ook niet in staat

uit te leggen waarom we dan tegen Barth zijn."^^ Berkouwers aan deze theoloog gewijde

boek van 1936 had blijkbaar niet zo sterk de aandacht getrokken, of was niet toegankelijk

genoeg.

Waterink signaleerde de geestelijke onzekerheid in zijn rectorale jaarrede van 1937.

De oorzaak was volgens hem, dat de vu-student in kennis van de beginselen nog niet op

het peil van een flinke dorpscatechisant stond. Dan kwam men er gemakkelijk toe, 'om

hier voor modern wijsgeer te spelen, elders om Barth na te praten of Brunner fijn te vin-

den, en weer ergens anders om onrijpe ordeningsprincipes toe te juichen'.'3 En al zou

niet ieder Barth op deze suggestieve wijze in zulk ongunstig gezelschap plaatsen, de af-

wijzing van zijn theologie bleef in senaatskringen een vast uitgangspunt. Vooraanstaan-

de studenten volgden daarin hun hoogleraren niet. Wij staan te veel apart, zei Verkuyl in

1931. 'Door ons isolement komen we niet tot een lijf-aan lijfsche strijd met de geestelij-

ke bewegingen, waarmee we later onverhoeds te doen krijgen.''^' Voor hem ging het dan

om het kennen van de tegenstander. Voor De Gaay Fortman was dat al een te negatieve

stellingname. 'Voor onze ontwikkeling, ook op religieus gebied, zijn weinig dingen zoo

funest als het niet willen horen naar anderer meening en het krampachtig vasthouden

aan eigen van te voren vastgestelde stellingen.'"^^ Maar als een universiteit pretendeert

christelijke wetenschap te beoefenen, zal geloof haar uitgangspunt zijn, en niet het eind-

punt van lange discussies. Hier gaapt een kloof tussen de generaties. Het liet zich reeds

in de jaren dertig vermoeden dat de overdracht van de verantwoordelijkheid meer on-

rust en verandering zou brengen dan ooit tevoren.

GEREFORMEERDE CULTUUR

Toen Geesink in 1926 zijn afscheidscollege gaf, riep hij de studenten op tot dienst aan

het gereformeerde volk. Naar de negatieve zijde betekende dat zoveel mogelijk alle aan-

stoot vermijden. Maar hij zag vooral een positieve kant. 'Tracht ook, wanneer gij straks

van spectatores tot actores zijt geworden, iets te doen voor wat ik zou willen noemen de

ideëele cultuur van dit volk, onder welke cultuur "kunst" en "wetenschap" is te ver-

staan. Tracht dit te doen door een "kunstzin" bij te brengen en zijn "weten" te verbree-

den en te verdiepen.''33 Het zijn vragen die bij Geesink altijd geleefd hadden, en ze zijn

bij dit afscheid eerder te bescheiden dan te pretentieus geformuleerd. Wie kunstzin en

kennis wil vermeerderen, moet bij zijn publiek de onderscheidende vermogens ontwik-

kelen. Voor een gereformeerd publiek geldt dat zelfs in dubbele zin. Het gaat dan niet al-

en RISTELIJKE WETENSCHAP. 1926-1955 151

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen