Een handvol filosofen - pagina 280
Geschiedenis van de filosofiebeoefening aan de Vrije Universiteit in Amsterdam van 1880 tot 2012
276 V D Feiten en gebeurtenissen
Van der Hoeven en andere jongere docenten spraken vrijmoedig over openheid,
dialoog en communicatie, maar dit betekende niet dat de verhoudingen binnen de
faculteit erdoor werden gekenmerkt. O o k k o n d e n zij de negatieve beeldvorming
van de faculteit op korte termijn niet veranderen. Bij een deel van de wetenschap-
pelijke staf bestond onvrede en ongerustheid over het intern functioneren van de
faculteit en haar negatieve beeldvorming naar buiten. Er broeide iets in de faculteit.
Vanaf 1964 had het faculteitsbestuur waar mogelijk stafleden benoemd, die de cal-
vinistische wijsgebegeerte waren toegedaan. In de loop van de jaren zeventig waren
de meeste stafleden zich er echter ter dege van bewust geworden dat in de univer-
siteit een negatieve beeldvorming van de faculteit was ontstaan. In informele ge-
sprekken bleek dat zij deze beeldvorming verschillend beoordeelden, maar in staf-
vergaderingen werd er geen open discussie over gevoerd. T o t de tijd rijp was en men
er niet langer aan voorbij k o n gaan. In 1980 was het zo ver. O m de onvrede over het
functioneren van de faculteit uit de sfeer van de informele gesprekken te halen, be-
sloot het faculteitsbestuur deze kwestie openlijk te bespreken in een staf beraad. Van
der Hoeven en Aertsen, die als decaan, respectievelijk secretaris het faculteitsbe-
stuur vormden, namen het initiatief om met alle leden van de wetenschappelijke staf
twee dagen in retraite te gaan. In april 1980 vond het stafberaad plaats in een confe-
rentiecentrum in Driebergen. O p de agenda stond het toekomstig functioneren van
de faculteit in verband met het onderwijs en onderzoek, de wijsgerige vorming en
de plaats van de faculteit binnen de universiteit.
Ter voorbereiding van dit interne beraad had het bestuur enkele stafleden uitgeno-
digd om een notitie te schrijven. Van hen was Van Peursen de enige die in zijn notitie
opmerkte dat de beeldvorming van de faculteit mede te wijten was aan de dominantie
van de wijsbegeerte der wetsidee. Verder merkte hij op: 'In het algemeen werd de
W.d.W. als te systematisch en gesloten ervaren, te gemakkelijk ook in het afwijzen
van anders gerichte opvattingen. In bijzondere gevallen konden bepaalde takken van
wetenschap, zoals de psychologie, zich niet vinden in de hun toegewezen plaats in de
wetskringen. Soms ook werden bepaalde wetenschappelijke ontwikkelingen afgewe-
zen, die gangbaar werden in een wetenschap; men denke aan de vragen rond de evo-
lutie'. Volgens Van Peursen was daar in latere jaren bijgekomen dat vanuit de W.d.W
opvattingen werden verdedigd tegen de dekolonisatie van Indië en voor de apartheid
in Zuid-Afrika, die door veel andere christenen werden verworpen. Vooral na de
tweede wereldoorlog was volgens hem een vervreemding ontstaan tussen de calvinis-
tische filosofen en andere wetenschappers aan de Vrije Universiteit. Wilde men zich
beraden op de toekomst van de filosofie aan de Vrije Universiteit, dan was volgens
hem een nadere analyse van deze vervreemding noodzakelijk. Ook de antithese tus-
sen christelijk en niet-christelijk denken was volgens hem aan een kritische analyse
toe om te worden vervangen door communicatie en dialoog, zonder dat dialoog zou
worden opgevat als 'knieval voor de geest van afval'. En hij vervolgde: 'De echte dis-
cussie over radicaliteit, reikwijdte en grenzen van de dialoog ("communicatie", "soli-
dariteit" enz.) is daardoor zelfs nog niet eens op gang gekomen'.''
Met zijn kritiek op de dominantie van de calvinistische wijsbegeerte in de Centrale
Interfaculteit had Van Peursen de negatieve beeldvorming van de faculteit ter sprake
gebracht. Hij vertolkte de onvrede over de faculteit, die leefde bij het college van be-
4 Van Peursen, 'Notitie voor stafberaad lé april 1980', in archief CIF, doos 17, map 'Stafberaad 1980'.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 2013
Publicaties VU-geschiedenis | 548 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 2013
Publicaties VU-geschiedenis | 548 Pagina's