Een handvol filosofen - pagina 47

8 Onderzoek naar gereformeerde beginselen in de kiem gesmoord 43

nen leggen tussen de gereformeerde beginselen en hun onderwijs, en het was de

plicht van de curatoren om daarop toe te zien.'*

Duidelijke verschillen van inzicht, een gespannen sfeer - Kuyper had tijdens een

van de besprekingen gezegd dat de universiteit zich in een crisis bevond die op haar

ondergang zou kunnen uitlopen. Aan de senaatsgesprekken had Woltjer actief deel-

genomen en aan beide collega's kritische vragen gesteld, maar hij had er weinig twij-

fel over laten bestaan dat hij Kuypers standpunten deelde. Geesink, die secretaris van

de senaat was, mengde zich niet in de gesprekken. Met zijn gelaatsuitdrukking en een

enkele hoofdbeweging toonde hij zijn sympathie voor Kuyper. Ook al tekenden de

verhoudingen in de senaat zich af in het nadeel van De Savornin Lohman, er was nog

ruimte voor wederzijds vertrouwen.

In de senaatsvergadering van 22 maart 1895 las de rector een brief voor van Witius

H . de Savornin Lohman, z o o n van Kuypers tegenvoeter en sinds 1890 buitenge-

w o o n hoogleraar in de juridische faculteit, waarin hij schreef dat hij was aangezocht

o m hoogleraar te worden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij had voor het aan-

bod bedankt. D e senaat was hem zeer erkentelijk en besloot vervolgens om D e Sa-

vornin L o h m a n jr. voor te dragen voor een benoeming tot gewoon hoogleraar. O o k

kreeg hij het vertrouwen van de senaat o m onderwijs in de politieke economie te

geven - een tijdelijke uitbreiding van zijn leeropdracht vanwege het ontbreken van

een leerstoel op dat vakgebied.

Interessant is de opmerking van Witius de Savornin L o h m a n tijdens die vergade-

ring, dat de Vrije Universiteit 'niet enkel belang heeft bij de uiteenzetting en verde-

diging barer beginselen', maar dat 'de vakken van wetenschap in haar school onder-

wezen, ook werkelijk wetenschappelijk w o r d e n beoefend' en dat hij daarom bereid

was het vak politieke economie te doceren. Een duidelijke stellingname en de h o o g -

leraren wisten dat de z o o n achter zijn vader stond en zijn opvattingen deelde, maar

geen van hen deed een poging om zijn benoeming tot gewoon hoogleraar en de uit-

breiding van zijn leeropdracht tegen te h o u d e n of uit te stellen. Intussen werden de

messen geslepen...

Al had D e Savornin L o h m a n jr. gesteld dat niet alleen het uiteenzetten en verde-

digen van beginselen van belang was, maar o o k het wetenschappelijk niveau van het

onderwij s, en al kreeg hij zonder restricties het vertrouwen van de senaat, in diezelfde

vergadering van 22 maart stelde de senaat een verklaring vast waarin de hoogleraren

'elk voor zich en gezamenlijk hunne roeping erkennen om het d o o r hen gegeven on-

derwijs geheel en uitsluitend op den grondslag der gereformeerde beginselen te doen

rusten'. O o k verklaarden zij dat de vraag hoe die beginselen in het onderwijs te ver-

werkelijken, voortaan deel zou uitmaken van ' h u n gemeenschappelijk onderzoek'.*'

8 Onderzoek naar gereformeerde beginselen in de kiem gesmoord

D a t 'gemeenschappelijk onderzoek' ging spoedig van start. In februari 1895 had

de senaat al een kleine commissie benoemd, die bestond uit de hoogleraren Fabi-

84 Archief senaat, Not«/ett, 15 februari 1895.

85 Archief senaat, Notulen, 22 maart 1895; zie RuUmann, De Vrije Universiteit, p. 182. De genoemde verkla-

ring was een herhaUng van een gelijkluidende uitspraak van de senaat van 22 maart 1894; Zie Jaarverslag van de

Vereeniging (over 1894), 1895, p. xxi.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen