Een handvol filosofen - pagina 377

I N.P. Wolterstorff: veelzijdig en creatief christenfilosoof 373

Vrije Universiteit om esthetica niet opnieuw stiefmoederlijk te bejegenen, zoals zo

vaak was gebeurd in de geschiedemis van het protestantisme? H o e dan ook, de o p -

volgers van de drie decanen die het instellen van de leerstoel hadden geïnitieerd, be-

slisten anders.

C F I L O S O F E N VAN DE SYSTEMATISCHE VAKKEN

I N . P . Wolterstorff: veelzijdig en creatief christenfilosoof

In 1985 besloot het faculteitsbestuur, na informeel overleg met het college van be-

stuur, om de Amerikaanse filosoof dr. Wolterstorff te polsen voor de vacature-Van

Peursen. N a d a t Wolterstorff positief had gereageerd, werd hij via een gesloten p r o -

cedure met ingang van i januari 1986 benoemd met de leeropdracht 'kennisleer en

de algemene wetenschapsleer'. Twee jaar later hield hij zijn inaugurele rede, getiteld

The Project of a Christian University in a Postmodern Culture. Behalve de in het

Nederlands geformuleerde aanhef en slotwoorden, was zijn rede in het Engels ge-

schreven en sprak hij haar o o k in het Engels uit.

Wolterstorff begon zijn oratie met een verwijzing naar de destijds actuele discus-

sie tussen verdedigers en critici van de verlichting. De verdedigers beschouwden de

verlichting als een project dat - onder leiding van de rede - voor het menselijk be-

staan een belofte van materiële en immateriële vooruitgang inhield. H u n critici daar-

entegen zagen in dit project niet veel meer dan een tirannie van de rede.

In zijn analyse van deze tegenstelling verwees Wolterstorff naar John Lockes Essay

Concerning Human Understanding (1690), waarin Locke aanvankelijk stelde dat

mensen door middel van zintuiglijke waarneming bepaalde feiten met zekerheid

konden leren kennen. Vervolgens constateerde hij dat mensen ook ideeën en gedach-

ten hebben die in belangrijke mate bepalen wat zij over zintuiglijke waarneembare

feiten te vertellen hebben. Verder betoogde hij dat wat zij te vertellen hebben hun

meningen zijn waarvan zij geloven dat die waar zijn - meningen die Locke beliefs

noemde en die volgens hem de leiding van de rede nodig hebben. Aldus Lockes be-

toog en het daarin gepresenteerde 'proposal as to the proper role of Reason in the go-

vernance of our beUefs'.' De rede stelt de mens niet alleen in staat om op grond van

bepaalde premissen tot bepaalde conclusies te komen, maar ook om een bepaalde

mate van waarschijnlijkheid van een propositie omtrent de evidentie van feiten vast

te stellen."^ Hoewel Lockes proposal in de eeuwen na hem werd uitgewerkt tot een

new project dat kenmerkend werd voor de natuurwetenschappen en andere discipli-

nes, en ook voor de moderne levenshouding van veel mensen, kreeg dit nieuwe pro-

ject sinds de jaren zestig van de twintigste eeuw forse kritiek te verduren. Critici ver-

wierpen dit door de rede gedomineerde project zo sterk, dat sinds enkele decennia de

levenshouding van velen in het Westen wordt getypeerd als postmodern.'

In kort bestek besteedde Wolterstorff vervolgens aandacht aan de postmoderne

Franse filosoof J.-F Lyotard, die de stelling verdedigde dat het 'project' of het 'grote

1 Wolterstorff, The Project, p. 3.

2 Wolterstorff, The Project, pp. 5-6.

3 Wolterstorff, The Project, pp. 6-7.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen