Omstreden normalisering - pagina 292

hardgemaakt voor een democratische en toegankelijke universiteit

door initiatieven te nemen op de verschillende speelvelden. Ze heb-

ben, in een formulering van Jacques Janssen, ook het einde bevorderd

van de 'fossiele standenstructuur van gezelligheidsverenigingen'.

Hoogleraren, wetenschappelijke stafleden en bestuurders hebben

daarna het initiatief overgenomen. In de lange lijn zijn veel resultaten

weinig houdbaar gebleken. De collegegelden zijn weer omhoog ge-

gaan, de cursusduur ingekort, de inschrijfrechten beperkt en ga zo

maar door. Een belangrijk structureel winstpunt is dat wetenschappe-

lijke pluriformiteit, culturele verscheidenheid en individuele ont-

plooiingsmogelijkheden normale verschijnselen zijn geworden.^''

Er zijn in de lange lijn forse kanttekeningen te plaatsen bij de inzet

en het optreden van de politieke vakbond. Het optreden op de ver-

schillende speelvelden was gericht door het politiek-ideologische ver-

toog waarin - met radicale, soms revolutionaire woorden - het be-

houd van de idee van de klassieke elite-universiteit voorop stond, met

een onbeperkte hoeveelheid financiële middelen, met heel veel rech-

ten en zeer weinig plichten voor studenten, met soms hinderlijke ideo-

logisch aberraties die af en toe het zicht op democratie en rechtstaat

ontnamen. Het politieke vakbondsconcept bood nauwelijks handva-

ten om inhoud en vorm te geven aan een kwalitatief goede en betaal-

bare massa-universiteit. Dilemma's over selectie, betaalbaarheid, toe-

gankelijkheid en voorzieningenniveau werden uit de weg gegaan. Dit

leidde uiteindelijk tot een fors isolement en een weinig succesvolle

bondgenotenpolitiek, binnen en buiten de universiteiten.

Ondanks de veelvuldige aandacht voor het vraagstuk van intellec-

tuelen gingen de ideeën over elitevorming vooral over de vraag hoe

intellectuelen zich hebben te verhouden tot de arbeidersklasse. 'De

studentenbeweging heeft de massa-universiteit niet onder ogen wUlen

zien,' oordeelt Brinkman hard.^^ Ook bleef ze - maar daarin was ze in

goed gezelschap van besturen, hoogleraren en wetenschappelijke sta-

ven - het antwoord schuldig hoe universiteiten als werkgemeenschap-

pen van professionals en studenten vorm te geven. Ze bleef wat han-

gen in het tamboereren op projectonderwijs, leeronderzoeken en

democratische vakgroepen. 'Op veel punten vormde de studentenbe-

weging een echo van oude thema's,' aldus Ed Taverne.^* Brinkman

sluit zich hierbij aan: de radicalen keken te veel achterom, in plaats van

vooruit. Oud-SRVU-voorzitter Jeroen Saris voegt hier nog aan toe dat

het vasthouden aan de op zichzelf mooie idee van de klassieke oude

universiteit (Bildung) tot gevolg had dat er vrijwel geen aandacht was

290

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen