Een handvol filosofen - pagina 436

43^ V'7 E Vakfilosofische richtingen

ken in het Oosten en de in verband daarmee gesuggereerde tolerantie niet op schijn

berust. Voorzichtig formuleerde hij dat de waarheid van de Weg zo objectief geldt,

dat tegenspraak daarom veelal geen bestrijding behoeft. Tolerantie, zo schreef hij,

wordt uiteraard 'een issue waar verschillen een zeker bestand krijgen en alleen reeds

daardoor tot een respons nopen'.* Dan tonen zich pas divergerende wegen.

Vanwaar de belangstelling van Griffioen voor het filosofisch denken in verschil-

lende culturen? Deze belangstelling hing samen met de manier waarop hij zijn vak

interculturele filosofie beoefende. Hij nam enige afstand van de zogeheten compa-

ratieve filosofie en prefereerde te spreken over interculturele filosofie, omdat hij de

'culturele factor' tot haar recht wilde laten k o m e n en ook het begrijpen van ande-

re culturen tot probleem wilde maken. Werd gewoonlijk inzake interculturahteit

de nadruk gelegd op communicatie. Griffioen was geboeid door interculturahteit

als een gegeven: culturen ontwikkelen zich niet in isolement, maar in een wereld-

wijde lotsverbondenheid, in samenwerking en conflict met elkaar.^ Hij ging echter

nog een stap verder en nam interculturahteit als een gegeven in transcendentale zin,

namelijk 'als een samenhang die gegeven is met de wereld als creatuur, schepping

G o d s , en als van meet af ingesteld op gemeenschappelijke bewoning: de wereld dus

als oikoumene, als huis van de mensheid'. Hij vervolgde: ' H e t is mijn overtuiging dat

de wereld in oorspronkelijke zin een samenhangend geheel v o r m t en ingesteld is op

menselijke interactie van velerlei aard'.*

Hij zag onder ogen dat interculturele communicatie soms mislukt of geweigerd

wordt. Volgens hem zijn culturen niet primair naar buiten gericht, maar is een cul-

tuur gehecht aan het eigene. Hij beoordeelde deze gehechtheid aan het eigene posi-

tief, mits zij niet leidt tot isolationisme en het weren van vreemde invloeden ofwel

het toedekken of ontlopen van verschillen in levensrichting en levensoriëntatie. Met

deze opvatting was hij terug bij het begin van zijn rede en vatte hij de strekking er-

van samen: erkenning van richtingsverschillen vraagt (zonder gebruik van sjablonen

als en-en/of-of) om onthechting, communicatie en een gemeenschappelijke bewo-

ning van de wereld met velerlei vormen van interactie.

Zijn afscheidsrede verscheen als het eerste hoofdstuk in een gelijknamige bundel,

waarin ook bijdragen waren opgenomen van een aantal collega's die op zijn betoog

reflecteerden.' H o e w e l in deze bundel zijn promovendi ontbreken, afgezien van dr.

S. Schaap als auteur en dr. G.J. Buijs als redacteur, was Griffioen verscheidene keren

opgetreden als promotor.'"

6 Griffioen, 'Een weg gaan', p. 22.

7 Uitgebreider sprak Griffioen over zijn visie op interculturele filosofie in zijn 'De taakstelling van intercultu-

rele filosofie', in Van Woudenberg, Het nut van filosofie, pp. 105-112.

8 Griffioen, 'Een weg gaan', pp. 25-26.

9 Zie Griffioen, Een weg gaan. Overwegingen en commentaren uit West en Oost.

10 Griffioen trad op als promotor van S. Strijbos, Het technisch wereldbeeld. Een wijsgerig onderzoek van het

systeemdenken (1988), (met J. van der Hoeven) W.B. Prins, Op de bres voor vrijheid en pluraliteit. Politiek in

de post-metafysische revisie van Hannah Arendt (1990), (met M.F.J. Marlet) J.L.M. Vis, Ervaringen van het

absolute. De kritiek van de religieuze ervaringen m Hegels Fenomenologie van de geest (1991), M. Kuiper, De

vaas van Huizmga. Over geschiedenis, verhaal en de betekenis van de dingen die voorbijgingen (1993), (met

B. Goudzwaard) A.J. Storkey, Foundational Epistemologies in Consumption Theory (1993), (met H. Hart) K -

W. Shin, A Hermeneutic Utopia. H.-G. Gadamer's Philosophy of Culture (1994}, S. Schaap, De verwerkelijking

der filosofie. De metafysische pretentie m het denken van Th. W. Adorno (1995), G.J Buijs, Tussen God en

duivel Totalitarisme, politiek en transcendentie in het oeuvre van Ene Voegelm (1998), (met L P. Zuidervaart)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen