Een handvol filosofen - pagina 413

I A.p. Bos: vernieuwer van de Aristotelesinterpretatie 409

Al vond Bos zijn alternatieve inter-

pretatie fascinerend, hij was zich ervan

bewust dat - zoals hijzelf zei - 'het nog-

al afwijkend [is] van de gangbare opvat-

tingen en het risico bestaat dan ook dat

het de grond in geboord wordt'. O m d a t

hij zijn alternatief als een hypothese be-

schouwde, voegde hij er behoedzaam

aan toe: 'Volgens mij is het waarschijn-

lijker dan de vroegere ideeën over Aris-

toteles, maar het hoeft niet per se waar

te zijn'.''

Ondanks deze reserves, vond hij het

treffend dat hij zijn nieuwe interpreta-

tie o o k goed k o n gebruiken bij de be-

studering van De Mundo, een boek

dat op naam van Aristoteles was over-

geleverd en dat Bos in een Nederland-

se vertaling - Over de kosmos - had

uitgebracht. Veel Aristoteleskenners

beweerden dat dit boek niet van Aris-

toteles kon zijn en niet in het Corpus

Aristotelicum thuis hoort. Maar Bos'

interpretatie van het verloren gegane

werk maakte het hem mogelijk dat boek

voor Aristoteles te claimen. Bemoedigend was dat zijn collega prof.dr. G. Reale uit

Milaan in een omvangrijk commentaar op De Mundo dezelfde mening was toege-

daan. Samen publiceerden zij in 1995 een uitgebreide nieuwe versie van dit com-

mentaar in het Italiaans.'

Via de nieuwe denkweg die Bos in zijn onderzoek bewandelde, kwam hij in die tijd

ook tot een herinterpretatie van Aristoteles' psychologie. Volgens gangbare inter-

pretaties werd Aristoteles gezien als de vader van het 'hylemorfisme', wat inhoudt

dat hij elk levend wezen beschouwde als een combinatie van een ziel (als vorm-prin-

cipe) en een lichaam (als materie-principe). Volgens de gangbare interpretaties van

Aristoteles' definitie van 'de ziel' konden ziel en lichaam niet op zichzelf bestaan,

maar vormden zij een eenheid waarin de ziel de eerste entelechie is van een lichaam

dat 'voorzien is van organen'.

O p een lenteavond in 1995 kreeg Bos ineens de inval, als in een visioen, dat het

Griekse woord organikon in die definitie niet moet worden vertaald met 'voorzien

van organen' (zoals Aristoteleskenners al eeuwenlang deden), maar met 'dienend als

instrument'. Om deze vondst te verklaren wees Bos erop dat Aristoteles sprak over

het 'lichaam' van de ziel als de 'materie' van de ziel en dat materie datgene is waaruit

iets ontstaat en daarin duurzaam aanwezig is. Volgens Aristoteles was het leven van

4 Aldus Bos in genoemd interview, p. 48.

5 / / trattato Sul Cosmo per Alessandro attrihmto ad Aristotele. Monografia introduttiva, testo greco con tradu-

zione a fronte, comm., bibliografia ragionata e indici par G. Reale; A.P. Bos (Milano, 1995).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen