Een handvol filosofen - pagina 440

436 V7 E Vak filosofisch e richtingen

S. Schaap: filosoof met vijf poten

Sybe Schaap, geboren op 20 mei 1946 in het Friese d o r p Lemmer, ging na de ulo en

twee jaar kweekschool naar de Hogere Landbouwschool in Leeuwarden (eindexa-

men in 1967). N a de vroegtijdige d o o d van zijn vader - een pionier die zich na de

tweede wereldoorlog als een van de eerste landbouwers in de N o o r d o o s t p o l d e r ves-

tigde - nam hij als de oudste z o o n de leiding van het familiebedrijf op zich en stu-

deerde in de avonduren voor MO-economie, dat hij in 1969 haalde. O m d a t hij noch

een van zijn broers en zusters de boerderij wilde overnemen, werd de zaak verkocht.

Hij had het pioniersbloed van zijn vader in zich en ging sociologie studeren aan de

Vrije Universiteit, waar hij 1973 cum laude slaagde voor het doctoraalexamen met

theoretisch-wijsgerige sociologie als afstudeerrichting. Intussen was hij aan deze

universiteit o o k begonnen met een filosofiestudie en vatte hij het plan op om een

proefschrift te schrijven over de 'kritische theorie' van A d o r n o . Ter voorbereiding

daarvan bestudeerde hij Hegel, Nietzsche en het marxisme. H e t was de tijd van de

o p k o m s t van het neomarxisme, waardoor de studentenrevolutie zich liet inspireren.

Schaap werd erdoor geboeid en voelde zich ertoe aangetrokken, maar toen hij zich

erin ging verdiepen groeide zijn kritiek en nam hij er afstand van.

In 1977 kreeg hij een deeltijdbenoeming als wetenschappelijk medewerker voor

sociale filosofie. In het kader van de wijsgerige vorming gaf hij aan tweedejaars stu-

denten van de Faculteit der Sociaal-Culturele Wetenschappen het onderdeel ge-

schiedenis van de filosofie, later kortweg inleiding in de filosofie genoemd. D e stu-

denten waren op h e m gesteld als een boeiend en uitdagend docent. O n d a n k s de

drukte die latere bestuursfuncties met zich meebrachten, was hij aan het geven van

deze colleges gehecht. Hij zou deze onderwijstaak tot zijn vijfenzestigste in 2011

blijven vervullen.

Intussen had hij na de Praagse lente van 1968 contact gekregen met naar Neder-

land gevluchte Tsjechische studenten. Onafhankelijk van de relaties die prof. Th. de

Boer onderhield met Charta jy, had Schaap in de jaren tachtig regelmatig contact

met deze mensenrechtenbeweging en gaf hij huiskamercolleges in Praag over Nietz-

sche, marxisme en christendom, heil en verzoening, rancune en ressentiment. O o k

had hij contacten gekregen met de Praagse Karel Universiteit, onder anderen met de

filosoof prof .dr. L. Hejdanek.

In 1995 promoveerde hij aan de Vrije Universiteit op het proefschrift De verwer-

kelijking der filosofie. De metafysische pretentie in het denken van Th.W. Adorno,

waarbij o o k Hejdanek aanwezig was. Volgens Schaap presenteerde het marxisme

zich weliswaar als een heilsleer die het goed met de mens voor had en die het kwaad

van onderdrukking wilde bestrijden, maar had het z o ' n vergeldingsdrang tegen wat

het zei te bestrijden dat het zélf kwaad voortbracht.

Meer dan met enig andere filosoof voelde Schaap zich met Nietzsche verwant. Hij

was van mening dat deze filosoof nog altijd verkeerd werd begrepen. In zijn Het on-

vermogen te vergeten. Nietzsche's herwaardering van de waarheidsvraag (2001)

pleitte Schaap voor een eerherstel van Nietzsche. Een jaar later diende dit boek in

Duitse vertaling als zijn Hahilitationsschrift aan de Karel Universiteit in Praag.''

19 Het onvermogen te vergeten (Budel, 2001) verscheen in het Duits onder de titel Die Unfahigkeit zu Verges-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen