Een handvol filosofen - pagina 220

2l6 V B Filosofen van de systematische vakken

hij de fenomenologie, het logisch positivisme en andere filosofische stromingen en

denkers, en voelde zich achtereenvolgens zeer verwant met Merleau-Ponty, Pier-

re Thévenaz en Paul Ricoeur." Hij ambieerde een universitaire carrière, maar om-

dat deze mogelijkheid zich niet voordeed, koos hij voor een ambtelijke loopbaan.

In het begin van 1948 werd Van Peursen sous-chef internationale betrekkingen op

het departement van onderwijs in Den Haag en secretaris van de Nationale Unes-

co Commissie. Zijn werk beviel hem goed en vooral de vele internationale contac-

ten, met name de frequente bezoeken aan Parijs, vond hij interessant. Daar leerde

hij in 1949 de Franssprekende Zwitserse Jeanine M. Ueltschi uit Lausanne kennen.

Zij was een van de eerste Zwitserse functionarissen die voor de Unesco werkte. Ter

voorbereiding van een studiereis die zij in dat jaar onder andere naar Nederland zou

maken, regelde Van Peursen alles voor haar - en hij deed het met liefde. Een jaar la-

ter trouwden zij in Nyon, gelegen aan het Meer van Geneve.

Op zijn internationaal georiënteerd werk was hij nog lang niet uitgekeken, maar

toen hij in 19^0 werd benoemd tot lector filosofie aan de universiteit in Utrecht pre-

fereerde hij de universitaire filosofiebeoefening boven een ambtelijke carrière. Drie

jaar bleef hij in Utrecht. In 1953 benoemde de universiteit in Groningen hem tot

hoogleraar en in i960 volgde zijn benoeming in Leiden, die hij vanaf 1963 combi-

neerde met een buitengewoon hoogleraarschap aan de Vrije Universiteit.

Omdat Van Peursen zijn hoofdfunctie in Leiden had, bleef hij daar wonen aan de

Witte Singel 34. Zijn werk als buitengewoon hoogleraar aan de Vrije Universiteit

probeerde hij te beperken tot één dag per week, maar het nam aanzienlijk meer tijd

in beslag. Van zware bestuursfuncties was hij vrijgesteld, maar hij zou actief deelne-

men aan het werk in veel facultaire en universitaire commissies. Vooral in de eerste

jaren van haar bestaan heeft hij veel betekend voor de opbouw van de Centrale In-

terfaculteit, mede omdat hij zowel in Groningen als in Leiden de nodige bestuurs-

ervaring had opgedaan.

Kort na zijn benoeming presenteerde Van Peursen zich aan de academische ge-

meenschap van de Vrije Universiteit met de inaugurele rede Waarheid en de taal

der wetenschap. Hij sprak over de verhouding tussen de alledaagse taal en weten-

schappelijke taal. Enerzijds gebruiken wetenschappers methodisch ingesnoerde we-

tenschappelijke talen, die tot uitspraken kunnen leiden die in een bepaald weten-

schapsgebied een waarheidsfunctie hebben. Anderzijds staat elke wetenschappelijke

bezinning in relatie tot de mens die sprekend en handelend, liefhebbend en gelo-

vend, de zin van zijn leven tracht te verstaan.'" Omdat elke wetenschap door middel

van methodische operaties woorden met specifieke betekenissen gebruikt, kan de

vakspecialistische taal leiden tot onverstaanbaarheid voor buitenstaanders. Ook kan

deze vakspecialistische taal een integratie van vakwetenschappelijke kennis in de al-

ledaagse menselijke taal onmogelijk maken. Deze onverstaanbaarheid en onmoge-

lijkheid van integratie kunnen per wetenschap verschillen. Er zijn verfijningen en

complicaties op te merken in de logische procedures van wetenschappen, naarmate

zij zich richten op verschijnselen die dichter bij het concrete leven staan.

Van Peursen verdedigde dat het de moeite waard zou zijn om te onderzoeken in

59 Zie PiUer, Philosophic als 'Wijsbegeerte', pp 30-31, 80 82 Ook inten'iew met Van Peursen, in 't Kladschnft

{Festschrift Van Peursen), juni 1985, pp 29, 36-37

60 Van Peursen, Waarheid, p 5-6.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen